Geen Punt

Inmiddels ontvang ik al wat tips over de Sellinger jaren van Kees Stip. Een collega had kennelijk een vooruitziende blik, want een aantal jaren geleden alweer lag er al een ietwat vergeeld krantenknipsel over Stip in mijn postvak. "Kees Stip (Groninger schrijver)", schreef de afzender in de marge.

Foto: Kees Stip in het Groninger landschap

Recensie
Het is een recensie over Geen Punt, een bundel met gedachten, herinneringen, bespiegelingen, versjes en aforismen, geschreven door de inmiddels ook overleden (Zeeuwse) dichter Hans Warren. Ik vermoed dat deze in 1998 in het toenmalige Nieuwsblad van het Noorden heeft gestaan. De bundel verscheen in dat jaar ter gelegenheid van de 85e verjaardag van 'de meester van het puntdicht'. Wie de goede gever van dit knipsel is, weet ik tot op de dag van vandaag niet, maar alsnog hartelijk dank!

'Jagen is necrofilie met een hoedje op' 

"In Geen Punt", zo schrijft Warren, "springt Stip, in wiens poëzie de beesten zo'n grote rol spelen, regelmatig op de bres voor dieren. Mensen die dieren kwellen, mogen niet op zijn begrip rekenen. 'Dierenbeulen moeten pijnlijk afgemaakt worden', verklaart hij ronduit. Hij vindt eveneens: 'Ritueel slachten moet verboden worden, en gewoon slachten ook'. (...) Het meest ergert hij zich aan de jacht en de jagers: 'Jagen is necrofilie met een hoedje op'. En hij vindt het verschrikkelijk dat ons land een koning dreigt te krijgen die jaagt." 

Hans Warren besluit zijn recensie met de woorden: "Nooit schreef Stip zo nadrukkelijk over zijn kopzorgen als in Geen Punt. We krijgen in deze bundel de zware kant van een lichte dichter te zien."

Kees Stip, Geen Punt. Bert Bakker, Amsterdam 1998

Waterlandschap

 
Toen Kees Stip (1913 - 2001)  in Laudermarke woonde, wandelde hij dagelijks met zijn hond Mollepop door het Westerwoldse landschap. Vandaag deed ik dat met mijn trouwe viervoeter Dora. We liepen het inmiddels voltooide Theater van de Natuur - aan de oever van het meanderende riviertje de Ruiten Aa - in en ik las nog eens het mooie vers Waterlandschap van Kees Stip, in de eerste trede van de dichterstrap gehouwen.

Op 1 november 1997 werd het door Kees Stip zelf onthuld. In 1998 droeg hij het ook voor bij de onthulling van The Big Sleep van Harry Muskee (de tweede trede). Maar dat was nog voor mijn verhuizing naar Groningen.

Kopland, Rawie én Stip
In 2000 - ik was inmiddels in Westerwolde neergestreken - was het raak. Met beide handen greep ik de uitnodiging aan om aanwezig te zijn bij het onthullen van Wat er geweest is, toen en hier, het gedicht in steen van Jean Pierre Rawie. Rutger Kopland gaf acte de présence en Kees Stip droeg nóg eens Waterlandschap voor. Het was de eerste en tevens laatste keer dat ik hem in levenden lijve meemaakte. Een mooie ervaring.

'Het is een rederijkersgedicht, ik ben zelf uit die tijd'
Kijk en luister  hier naar de onthulling van Waterlandschap en de voordrachten - in 1998 en 2000 - door Kees Stip zelf.
Alle videoclips van de actes de présence en de onthullingen van de vijftien gedichten zijn te zien op www.theatervandenatuur.nl.                     

Renate Dorrestein in het Boschhuis

"Wat een prachtige zaal is dit", zei Renate Dorrestein vlak voor haar optreden (op 8 maart jl.) tegen me. We stonden achterin de grote zaal van het Boschhuis in Ter Apel, terwijl het publiek een plaats zocht.
Ik vertelde haar dat we in onze school een aula ontberen en dat we de schrijverslezingen nog niet zo lang geleden in het gymlokaal hielden. Ik zie Jan Siebelink nog via een wankel trapje een podium van kantinetafels betreden. Achter hem hing het basketbalnet. Leerlingen lagen deels op koprolmatten of zaten dubbelgevouwen op die ongemakkelijke lage bankjes. Maar ook hoog op bokken en paarden. "Ach, dat heeft natuurlijk ook wel iets", zei Renate.

Vooraf

Dit jaar hadden leerlingen van mijn collega Nederlands, Mea van der Voo, de lezing georganiseerd. Nicky, Alicia en Janne-Kina hadden in alle klassen van de bovenbouw havo/vwo een presentatie over leven en werk van Renate Dorrestein gegeven, de zaal in het Boschhuis geregeld en een interview met de schrijfster voorbereid. "Ik vind het moedig hoor, van die meiden", zei Renate Dorrestein vooraf tegen me.
De dames stelden vragen die er toe deden en de schrijfster ging er vaak diep op in. Maar de humor ontbrak zeker niet in haar optreden.

Het interview

Extra aandacht besteedde ze aan het boek Het duister dat ons scheidt en het pas verschenen De blokkade over haar writer's block. Ze sloot het optreden af met een 'bierviltproject', waarbij iedereen de zieleroerselen van zijn of haar buurman of -vrouw op een bierviltje schreef. Het was een bijzondere happening.
Gewapend met enkele Westerwoldse streekproducten nam de schrijfster afscheid van Ter Apel. "Het is wel een eind rijden", zei ze. Maar het was ongetwijfeld de moeite waard. Dat vond in ieder geval collega Herman Janssen, die de foto's bij dit bericht maakte. "Prachtig vond ik het", mailde hij me. En dat was het ook.

De lezing

Een aandachtig gehoor

Margot uit havo-4. Een schrijfster in spe? 

 

 Renate Dorrestein signeert. (Foto's: Herman Janssen)

'Ga uit mien ogen, met die lokbokse'

Kees Stip is vooral bekend geworden met zijn dierenversjes, die hij schreef onder het pseudoniem Trijntje Fop. In Het Grote Beestenfeest werden de beste Trijntje Fops aller tijden verzameld. De eerste druk verscheen in 1988, ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de dichter. De dertiende druk (2009) is nog verkrijgbaar in de boekhandel.

Stripverhalen
Minder bekend is dat hij ook stripverhalen schreef, zoals bijvoorbeeld De verloren dochter, fraai geïllustreerd door Nico Visscher. Het verscheen voor het eerst op vrijdag 24 december 1971 in het Nieuwsblad van het Noorden. De strip is opgenomen in VerzamelStip I, het eerste deel van het complete oeuvre van Kees Stip, een project van uitgeverij Liverse (ik begrijp dat deel II inmiddels ook is verschenen). Hierbij een kort fragment.

 

Knoert Knoesper
De verloren dochter speelt zich af op kerstavond, terwijl 'de sneeuwstorm huilt rond de Knoesperhoeve'. Dochter Drieka van boer Knoert Knoesper en zijn vrouw Katrien keert terug uit Stad, nadat Knoert haar - wegens te wulpse kleding - de deur had gewezen. Een hilarische strip. Kees Stip woonde toen de strip in het 'Nijsblad' verscheen nog niet in het Groninger Sellingen (hij vestigde zich hier in 1978), maar de woorden waarmee Knoert dochter Drieka wegstuurt, verraden al wel enige affiniteit met Groningen...

Lokbokse: prachtig woord!

'Een aimabele man'

Naar aanleiding van het interview in het Dagblad van het Noorden, sprak van de week een vrouw mij aan in de supermarkt van Sellingen. "U staat mooi in de krant. Een goed initiatief", zei ze. "Heeft u Kees Stip gekend?", vroeg ik. "Ik heb hem wel eens ontmoet, het was een aimabele man".

Liverse, 4e druk 2012

Prometheus, 13e druk 2009

Meester zei: Verhip, dit jaar is voor Kees Stip

 
Onlangs nam ik het initiatief om het jaar 2013 in de gemeente Vlagtwedde uit te roepen tot Kees Stipjaar. Hierover stond vandaag een interview met mij in het Dagblad van het Noorden. De dichter werd ook in de redacteur wakker. Hij bedacht een meesterlijke kop!

Dagblad van het Noorden, dinsdag 5 maart 2013
(Klik op de afbeelding om deze te vergroten.)

Krimp (2)

De Volkskrant, vrijdag 1 maart 2013

Al eerder schreef ik over krimp in mijn omgeving, waardoor onder meer het schooltje in Harpel (in het Gronings: 'op de Harpel') moest sluiten. Nu de Onderwijsraad aan de regering het advies heeft gegeven alle basisscholen met minder dan 100 leerlingen op te heffen, is het hek voor mij echt van de dam. Ik schreef er een artikel over in de Volkskrant (Opinie & Debat). 

Lees hier een van de (vele) reacties. Ook is er veel gereageerd op de website van de Volkskrant en is er heel wat rondgetwitterd. Vrijwel alle reacties waren positief. Nu maar hopen dat het helpt...

Glasbak in Harpel: 'Het rinkelende hart van een kleine gemeenschap'.