Uit Achtzig Choralvorspiele Deutscher Meister des 17. und 18. Jahrhunderts ben ik momenteel nr. 27 aan het instuderen: 'Es ist das Heil uns kommen her'.
Volgens mijn orgeldocent is het een van de moeilijkste uit het boek. Dat klopt, maar het is ook een van de allermooiste. Poëtische, meditatieve muziek die me ontroert. Op YouTube vond ik zondagmiddag de volgende uitvoering:
's Avonds zag ik op tv de aangrijpende documentaire over het leven en de zelfgekozen dood van Joost Zwagerman, respectvol gemaakt door Coen Verbraak. Het is frappant dat het op het eerste gezicht statische filmpje van dat Friese meertje bij de orgeluitvoering, rijmt met de slotbeelden van de documentaire.
Wakend over God heet de laatste, postuum uitgegeven dichtbundel van Joost Zwagerman. De geloofsstrijd van een naamloos blijvend ik wordt hierin beschreven, een ik die soms letterlijk met het Opperwezen in gevecht raakt. Op de achterflap van de bundel lees ik ook nog: Allerlei facetten van een denkbare en navoelbare verhouding met God passeren de revue: verwachting, troost, woede, verbittering, loochening en uiteindelijk berusting.
Van de schoonheid en de troost
Nu weet ik ook waarom dat ontroerende orgelwerk van die onbekende componist me zo raakt: 'Heil' in de titel van dit koraalvoorspel staat voor troost. De troost van schoonheid. Het stuk zou daarom eveneens een passend voorspel zijn bij een voordracht van het ook in de documentaire geciteerde gedicht van Zwagerman:
Voor de documentaire 'Voor alles bang geweest' klik hier.LiefMijn lief, wees alsjeblieft
heel lief voor mij, nu Godmij denkelijk heeft uitgewist.
Mijn lief, blijf alsjeblieft
heel dicht bij mij. Misschien
word ik door God gemist.
Mijn lief, vertrouw ook
nu op mij. Ik ben niet weg,
God ademt mij. Mijn lief,
wees alsjeblieft heel lief
voor mij. Misschien heeft God
Zich in mijn dood vergist.
Joost Zwagerman
Uit: Wakend over God, Amsterdam 2016
