donderdag 29 mei 2014

Quatuor pour la fin du temps

'Hommage aan Rian de Waal' luidde de titel van het programma dat op 25 mei jl. in concertboerderij 'Onder de linden' in Valthermond werd uitgevoerd. Precies drie jaar geleden overleed deze aimabele en virtuoze pianist, die samen met zijn vrouw, mezzosopraan Marion van den Akker, in het begin van deze eeuw in 'Onder de linden' een prachtige concertzaal realiseerde.

Eerbetoon
Marion van den Akker was er in geslaagd topmusici met wie De Waal had samengewerkt naar Valthermond te halen. Violist Moshe Hammer en klarinettist James Campbell waren speciaal uit Toronto en Bloomington naar de Veenkoloniën gekomen. Samen met nog twee dierbare collega's van Rian, Harro Ruijsenaars (cello) uit Zweden en pianist Paul Komen uit Groningen, speelden zij ontroerend mooi het onnavolgbare Quatuor pour la fin du temps van Olivier Messiaen. Dit was voor Rian de Waal het meest aangrijpende en gekoesterde kamermuziekwerk aller tijden. Een mooier eerbetoon was niet denkbaar.

Tijd
Quatuor pour la fin du temps werd op 15 januari 1941 voor 5000 Franse krijgsgevangenen uitgevoerd in een Duits krijgsgevangenenkamp in Polen. Het gaat over het einde der tijden, maar ook over de opheffing van het muzikale principe tijd. Messiaen hoopte op het einde van zijn gevangenschap, maar hij wilde met deze compositie vooral ook het begrip tijd onderzoeken en vooral het Nu vinden.
Jaren geleden hoorde ik deze muziek (in de serie Muzikale Zomer) al eens in de monnikenkerk van het klooster in Ter Apel. Ook toen maakte het stuk een verpletterende indruk.

Kijk en luister hier naar een uitvoering van 'Quatuor pour la fin du temps' door
Daniel Hope, viool, Patrick Messina, klarinet, Tatjana Vassiljeva, violoncello en
Nicolas Stavy, piano tijdens het Festival de Musique de Wissembourg in 2012.

Passie
Aan Messiaen werd tijdens het concert ook eer betoond. De jonge pianisten Maria Fatela López en Itxaso Etxeberria Jaurietta speelden respectievelijk Hommage à Messiaen van Toru Takemitsu en Tombeau de Messiaen van Jonathan Harvey. Beide composities geven een eigen invulling aan Messiaens klankwereld en werden met veel passie en een ongelofelijke techniek vertolkt.

Klik hier voor een toelichting op Quatuor pour la fin du temps