Wenst

Ton en Piet uit Utrecht zijn al jaren vaste gasten in ons Huisje Horizon. Vaak in het najaar, om onder meer de ganzentrek te volgen, maar nu kwamen ze in de lente. Ze troffen het, want het weer was zomers. Dit keer hadden ze hun ligfietsen meegenomen, om relaxed over de stille weggetjes zoevend van de omgeving te genieten. Maar ook: boeken. Piet had uit de bibliotheek Wenst van Allard Schröder geleend en vroeg of ik het kende. Ik had er - tot mijn schande - nooit van gehoord. Hij vertelde dat het zich afspeelde in een denkbeeldig dorpje in het oosten van Groningen: Wenst dus. Het zou de plek kunnen zijn waar ik nu woon. Alleen het café aan het kanaal ontbreekt en er staan hier meer bomen dan huizen. Het lijkt toch meer op een dorp als Zuidwending, midden in de kale veenkoloniën, niet ver van Veendam.

Zuidwending begin jaren vijftig

Via Boekwinkeltjes.nl vond ik het tweedehands. Ik bestelde het meteen, want zoveel Nederlandstalige boeken zijn er niet die Groningen, laat staan Oost-Groningen als decor hebben. Ja, Een roerige bruiloft op Adrillen van de in Winschoten geboren Max Dendermonde speelt zich er af (in o.a. het Oldambt en Westerwolde) en ook werk van Max Niematz. En natuurlijk het meer journalistieke, maar zeer aanbevelenswaardige boek De Graanrepubliek van Frank Westerman. In de Grunneger toal zijn er natuurlijk veel meer.

Uitgave: De Bezig Bij, 2009

Allard Schröder

'Vlokken schuim en het stof van de akkers 
dansten op de wind voorbij'
Wat mij erg aanspreekt in de 'acht afzonderlijke geschiedenissen uit het jaar 1952', zoals de ondertitel luidt, is de beschrijving van het veenkoloniale landschap, doorsneden door kanalen, recht als linialen. Zelf woon ik ook aan zo'n kanaal, niet ver van de grens met de Veenkoloniën, in het coulisse-landschap van Westerwolde. Hier staan dan ook aan weerszijden rijen eiken en liggen in de verte zelfs bossen. Van Abel,  mijn oud-buurman, die hier zijn hele werkzame leven brug- en sluiswachter is geweest, ken ik echter ook de verhalen van vroeger over de torenhoge schuimkoppen op het kanaal, waar de aardappelmeelfabrieken op loosden. Ook stonk het vaak.

Eindeloze akkers
Allard Schröder is een meester in het beschrijven van het landschap buiten het dorp, met zijn 'eindeloze akkers'. En van de mensen, die een uitzichtloos bestaan leiden. Ze hebben soms wel de wil, maar niet de potentie hun lot een positieve wending te geven. Het bestaan van de personages is al net zo mistroostig als het landschap om hen heen.
En hoewel het dan wel acht afzonderlijke geschiedenissen zijn, vormen ze - omdat ze in elkaar grijpen en zich allemaal in Wenst afspelen - toch één geheel. Een zeer lezenswaardig geheel.

Recensies
Lees hier een recensie over Wenst in de Groene Amsterdammer door Joost de Vries en hier een van Mathijs van den Berg op de site van de Factor Taal.
Informatie over Allard Schröder: zijn eigen website en die van Literatuurplein.