Over het klompenpad
Op de valreep van 2015 loste ik een belofte aan mijzelf in. Ruim vier jaar geleden schreef ik hier dat ik 'binnenkort', net als vroeger toen ik nog in Wijk bij Duurstede woonde, met de hond door het coulisselandschap van Langbroek zou gaan wandelen. Maar dan nog preciezer in de voetsporen van Gerrit Achterberg. Het heeft even geduurd, maar gisterenmorgen startte ik om half elf bij Bosrestaurant Sandenburg in Doorn de Klompenpadroute, die geheel in het teken staat van de in Langbroek geboren dichter.
Dora
Destijds wandelde ik vaak in dat prachtige, afwisselende landschap met Sjefke de Kwispelaere, maar Sjef is 'oet tied kommen' zoals mijn Groninger buurtgenoten zouden zeggen. Dora was nu de gelukkige. Probleem was wel dat Dora in het Oost-Groningse Westerwolde een nogal bandeloos bestaan leidt; nu moest ze al bij de start op de rustige Sandenburgerlaan, waar desalniettemin af en toe een auto overheen scheurt, aan de riem. Daar had mevrouw, toch al een eigenzinnig type, weinig zin in. Ze ging plat op de grond liggen en weigerde mee te lopen. Met veel kunst- en vliegwerk kreeg ik haar stapje voor stapje een paar meter verder. Dat schoot niet op. De wandeling dreigde een fiasco te worden, tot een jogger
langskwam en Dora er achteraan wilde. Ik greep mijn kans en in looppas bereikten we de Dwarsweg, waar we linksaf sloegen. Vanaf dat moment koos LabraDora eieren voor haar geld en liep ze braaf met me aan de riem langs 'Het Fransche Hof'. Nadat we op de Buntlaan boerderij 'De Bunt' en de fraai - tot woonhuis - gerestaureerde schaapskooi waren gepasseerd, mocht ze op het gedeelte van de Buntlaan dat ook wel Boompjessteeg wordt genoemd, los. Ze nam meteen een duik in de sloot en rende - met een rij knotwilgen als decor - uitbundig over de velden. Het Boompje
Bij 'Het Boompje', het 'stamslot' van de Achterbergers, ging Dora weer aan de riem. Maar nu was er begrip, of misschien beter: berusting.
Het was geweldig wandelweer, zelfs de zon brak zo nu en dan door. Schapen graasden op de wei langs de smalle Gooijerdijk. Na ruim zestien jaar was er veel herkenning. Godzijdank hebben gemeentebestuur, landgoedeigenaren en natuurbeschermers de waarde van dit gebied onderkend en dit unieke landschap intact gelaten. Mocht Gerrit Achterberg na een wederopstanding weer door dit gebied wandelen, dan zou hij moeiteloos zijn favoriete plekken van weleer terugvinden. De bedrijfsvoering op de boerderijen van zijn familie is wél ingrijpend veranderd. Een gedicht als 'Melkknecht' zou hij nu niet meer kunnen schrijven...
 |
| Dora op de Buntlaan / Boompjessteeg |
Eerbetoon
De hele route is een eerbetoon aan Gerrit Achterberg. Borden met gedichten van hem illustreren zijn afkomst uit dit gebied, maar hebben vaak ook een diepere betekenis.
Dora en ik wandelden verder. We zagen de gemetselde brug over de wetering, een van de weinige tastbare restanten die de tramlijn naar Wijk heeft achtergelaten in het landschap. Bij slecht weer ging Achterberg hiervandaan (halte Sandenburg) met de tram naar de Normaalschool in de Volderstraat in Wijk. Ik woonde enkele jaren schuin tegenover het gebouw waar deze was gehuisvest. Toen de Normaalschool werd opgeheven, vervolgde Achterberg zijn studie aan de Jan van Nassaukweekschool in Utrecht. Hier volgde ik lang geleden ook mijn onderwijzersopleiding.
Poëzie in Steen
In de periode dat Corry Oudijk en beeldhouwer Stef Stokhof de Jong bezig waren de gedichtenroute door de Wijkse binnenstad 'Poëzie in Steen' vorm te geven, was het al snel duidelijk dat Achterberg hier natuurlijk niet in mocht ontbreken. Voor de locatie bij het terras van café-restaurant De Engel op de Markt koos ik uit het werk van de dichter een kwatrijn over zomerwijn en 'godgelijke dronkenschappen'. Gerrits jongste broer Henk onthulde het gedicht-in-steen in de linkergevel van het oude stadhuis in 1997;
Achterbergbiograaf Wim Hazeu en ik vertelden over leven en werk van de dichter.
Dora en ik wandelden verder. We zagen de gemetselde brug over de wetering, een van de weinige tastbare restanten die de tramlijn naar Wijk heeft achtergelaten in het landschap. Bij slecht weer ging Achterberg hiervandaan (halte Sandenburg) met de tram naar de Normaalschool in de Volderstraat in Wijk. Ik woonde enkele jaren schuin tegenover het gebouw waar deze was gehuisvest. Toen de Normaalschool werd opgeheven, vervolgde Achterberg zijn studie aan de Jan van Nassaukweekschool in Utrecht. Hier volgde ik lang geleden ook mijn onderwijzersopleiding.
Poëzie in Steen
In de periode dat Corry Oudijk en beeldhouwer Stef Stokhof de Jong bezig waren de gedichtenroute door de Wijkse binnenstad 'Poëzie in Steen' vorm te geven, was het al snel duidelijk dat Achterberg hier natuurlijk niet in mocht ontbreken. Voor de locatie bij het terras van café-restaurant De Engel op de Markt koos ik uit het werk van de dichter een kwatrijn over zomerwijn en 'godgelijke dronkenschappen'. Gerrits jongste broer Henk onthulde het gedicht-in-steen in de linkergevel van het oude stadhuis in 1997;
Achterbergbiograaf Wim Hazeu en ik vertelden over leven en werk van de dichter.
Sandenburg
Hoewel het verboden is, liet ik Dora in het park van kasteel Sandenburg weer even los lopen. Ze laafde zich aan het water van de wetering en nam er vervolgens een kloeke duik in. Op een boomstronk bij de vele reusachtige rododendronstruiken, die ik meermalen uitbundig in bloei heb gezien, hield ik even een korte pauze.
Tussen de kale bomen door zag ik het sprookjeskasteel als uit vervlogen tijden opdoemen. Net als de bijgebouwen fraai gerestaureerd. In de meeste zitten nu kantoren. Tijden veranderen en om dit culturele erfgoed te behouden moet je wel rigoureuze keuzes maken.
 |
| Het huis waar Sijtje woonde |
In de auto naar Wijk bij Duurstede riep Loes vlakbij De Steenen Brug: "Daar loopt Wim van Amerongen!". Wim is de auteur van het boek 'In de voetsporen van Gerrit Achterberg' en initiatiefnemer van de wandelroute. Ik remde, vloog de auto uit en schreeuwde naar Wim, een fervent marathonloper die kennelijk z'n dagelijkse ronde maakte: "Wim, ik heb net je Achterbergwandeling gelopen!". Het was een kort, maar hartverwarmend weerzien. Wim vertelde dat hij net weer een boek had gepubliceerd: 'Het buiten van Wijk'. Terug in de auto, vertelde ik dat. "Ik heb het voor jullie gekocht", zei Jacqueline, "je krijgt het straks van me".
Was hier sprake van een toevallige samenloop van omstandigheden, of was het - met het streng-calvinistische Langbroek van Achterberg in gedachten - toch de Goddelijke Voorzienigheid, de Providentia Dei?
oooOOOooo
 |
| Boerderij De Bunt |
 |
| Het Boompje |
 |
| Schapenweide langs de Gooijerdijk |
 |
| De entree van het park rond kasteel Sandenburg |
Informatie over Gerrit Achterberg: zie o.a. DBNL
Voor een documentaire (synthese van stem, beeld, muziek en poëzie)