Gisteren
ben ik met mijn ‘valies met dromen’ per trein naar Utrecht gereisd. Dit keer
droomde ik vooral over de tijd dat ik daar op Kanaleneiland werkte. Vanaf 1983 was
ik er 25 jaar werkzaam. Ik begon er als leraar Nederlands en maatschappijleer
op de Chr. Meao, een schooltje van zo’n 300 leerlingen aan de Vliegend
Hertlaan. Daarvoor werkte ik op het Christelijk Lyceum Veenendaal, dat bruiste
van de culturele activiteiten. Hier voerde ik met leerlingen toneelstukken van
Molière op, met collega’s van Herman Heijermans. Het was dus een hele overgang
naar het zakelijke beroepsonderwijs. Op de meao werd je immers opgeleid tot
boekhouder, commercieel medewerker, secretaresse of ambtenaar. Het was echter
een degelijk schooltje met alleraardigste leerlingen en collega’s. Maar wel
saai.
De
directeur was - naar ik heb begrepen - na een ‘machtsgreep’ net in functie. Hij
leidde de school met strakke hand en wilde deze opstoten in de vaart der
volkeren. Dat is aardig gelukt (al eindigde het dramatisch). Al snel werd het
meao’tje uitgebreid met een middelbare middenstandsopleiding en het zogenaamde
havo/mbo. Het kreeg de naam ‘Abstede’, christelijke scholengemeenschap voor
meao, mmo en havo/mbo. Om wat meer leven in de schoolse brouwerij te brengen, richtten
we als jonge honden het KAK op: ‘Kommissie Abstede Kultureel’.
Inmiddels
groeide de school en werd er in meerdere noodgebouwen en afgedankte lagere
schooltjes op Kanaleneiland les gegeven. Als docent pendelde je tussen de
gebouwen. Om het KAK bij de leerlingen te introduceren, maakten leerlingen
affiches, waarop KAK plastisch werd uitgebeeld en trokken we op een goede dag
van locatie naar locatie om van onze activiteiten kond te doen. Met een trompet
spelende leerling voorop scandeerden we KAK-KAK-KAK! KAKKERDE-KAKKERDE-KAK!!!
In de klassen boden we de leerlingen een gevarieerd programma met activiteiten
aan: filmavonden, een toneelgroep, cabaret. Op de filmavond kwamen wel drie
leerlingen af en een miniscuul klein toneelgroepje was ook al snel ter ziele.
KAK! Het cabaret dat we als docenten samen opvoerden op een personeelsavond was
echter een groot succes. Er liep zelfs een bestuurslid met een rood hoofd van
opgekropte woede weg, toen we de christelijke identiteit van de school -
overigens op een ludieke manier - aan de kaak stelden. Tjakka!
Gisteren
hadden we in het Utrechtse Springhaver, onze stamkroeg van weleer, een
mini-reünie van de KAK- en cabaretgroep. Het was een hartverwarmend weerzien
met geestverwanten. Want dat waren ze en dat zijn ze nog steeds, zo bleek maar
weer. De vonk sprong weer over en we hebben weer onbedaarlijk gelachen om onze
acties van toen. Zo trokken we eens als Sinterklaas en zwarte Pieten langs de
locaties (want als KAK bleven we actief!). Toen ik in de aula van een van de
dependances als Sinterklaas de directeur bij mij ontbood, is hij volgens de
overlevering via het raam van zijn kamer naar buiten gevlucht. Of het hiermee
te maken had, weet ik niet, maar niet lang daarna werd de door ons opgezette
schoolkrant ‘Marktberichten’ door hem gecensureerd. Tja.
Enkele KAK-reünisten voor café Springhaver in Utrecht |
In
de trein terug naar Groningen, denk ik weer aan de tijd op Kanaleneiland, nu
een problematische wijk, een smeltkroes van culturen, de schotels aan de grauwe
flats gericht op Marokko, Turkije en verder. Denk ik terug aan het zoveelste
voorbeeld van schaalvergroting dat gedoemd was te mislukken. Denk ik aan
Westerwolde, waar ik nu naar terugkeer. Het land van mijn dromen, dat tegen de
stroom in moedig kiest voor Cittaslow: kleinschalig, duurzaam, in dialoog met
de bevolking. En hoop ik van harte dat we met z’n allen 22 november een
gemeenteraad kiezen die dat ook echt waar gaat maken.
Hans
ter Heijden
Tijdens de reünie werd besloten om jaarlijks een bijeenkomst van het 'Springhaver Collectief' (KAK 2.0) te houden. Uiteraard in het onvolprezen café Springhaver in Utrecht.