zaterdag 24 december 2011

Toch is er hoop: Bach

 Openingskoor Weihnachtsoratorium van J.S. Bach.
Het Monteverdi Choir en de English Baroque Soloists
onder leiding van John Eliot Gardiner. 

De Gamma is beide kerstdagen open, we mogen straks met 130 km per uur over de snelweg scheuren, Henk Bleker heeft het rentmeesterschap bij z'n pony's aan de wilgen gehangen, een oud-verpleeghuisarts zet gehandicapten weer op hun plek achter de geraniums, het speciaal onderwijs krijgt rake klappen, kunst en cultuur zijn linkse hobby's en moeten dat maar blijven, de armen worden steeds armer, de rijken steeds rijker, psychiatrische patiënten moeten het zelf maar uitzoeken en onze premier blijft lachen.

Dit jaar geen witte, maar een pikzwarte kerst. Toch is er hoop: Bach. Jauchzet, frohlocket, auf preiset die Tage!

vrijdag 23 december 2011

P.C. Hooftprijs voor Tonnus Oosterhoff

Dichter Tonnus Oosterhoff uit het Oost-Groningse Klein Ulsda krijgt de P.C. Hooftprijs 2012. Volgens het juryrapport 'omdat zijn poëzie in hoge mate vernieuwend is, ze heeft de Nederlandse dichtkunst van diverse keurslijven bevrijd, niet planmatig of vanuit een dichterlijke ideologie, maar door persoonlijke oorspronkelijkheid en het bijzondere talent van de auteur voor het vastleggen of liever gezegd juist beweeglijk maken van moeilijk benoembare sensaties'.

Oosterhoff, de Paul van Ostaijen van nu (al heeft hij ook veel met Lucebert), maakt veel digitale poëzie met bewegende beelden (zie zijn website). Vernieuwend en soms ook spannend is zijn poëzie zeker, maar - althans voor mij - niet altijd makkelijk te doorgronden.

Onlangs verscheen Oosterhoffs nieuwste bundel, Leegte lacht. Erik Menkveld schreef een recensie over deze dichtbundel in de Volkskrant.

Hier een voorbeeld van een ouder gedicht:

in de kwal roept de zee
O, roept de zee in de kwal.
De zee in de kwal roept o
        o
                o
De zwevende mond legt zich aan
om de infinitief, o, o, roepdrinkt o.
Wie of wat niet op de gedachte komt
zich te bevrijden is hier
        hier
              hier
hier hier en hier niet te weten.

Tonnus Oosterhoff

© 1997, Bezige Bij
Uit: (Robuuste tongwerken,) een stralend plenum


Een reportage van RTV Noord

Zie ook: Koninklijke BibliotheekP.C. Hooftprijs en Poetry International (met diverse vroegere gedichten, soms ook voorgedragen door de dichter).

dinsdag 20 december 2011

Bibliotheek

Volkskrant, 19 december 2011 (in bijlage Boeken)

Ik moet hier niet aan denken...

En wel hierom:

Václav Havel

Václav Havel (1936 - 2011)
Václav Havel, een van mijn helden, is heengegaan. Gelukkig liet deze schrijver, dissident, mensenrechtenactivist en president veel na.
Laten we dat koesteren.

Hoop

Diep in onszelf dragen we hoop:
als dat niet het geval is,
is er geen hoop.


Hoop is de kwaliteit van de ziel
en hangt niet af
van wat er in de wereld gebeurt.


Hoop is niet voorspellen of vooruitzien.
Het is een gerichtheid van de geest,
Een gerichtheid van het hart,
voorbij de horizon verankerd.


Hoop
in deze diepe en krachtige betekenis
is niet hetzelfde als vreugde
omdat alles goed gaat
of bereidheid je in te zetten
voor wat succes heeft.


Hoop is ergens voor werken
omdat het goed is,
Niet alleen omdat het kans van slagen heeft.


Hoop is niet hetzelfde als optimisme,
evenmin de overtuiging
dat iets goed zal aflopen.
Wel de zekerheid dat iets zinvol is
afgezien van de afloop,
het resultaat.


Václav Havel

vrijdag 16 december 2011

Geen les meer



Je kon er op wachten: een roman over de teloorgang van het middelbaar beroepsonderwijs. De veelzeggende titel luidt: Geen les meer. Uitgeverij Passage prijst het boek als volgt aan:

Zestig procent van de beroepsbevolking in Nederland heeft een middelbare beroepsopleiding. Waar zo'n opleiding vroeger genoten werd op een overzichtelijke vakschool, zijn die inmiddels gefuseerd tot reusachtige Regionale Opleidingen Centra. Met alle problemen van dien.

Deze roman geeft een ontluisterend beeld van de gevolgen van de schaal-vergrotingen, nieuwe managementcultuur en van boven opgelegde onderwijsvernieuwingen. Hoofdpersoon in het boek is een docent die loyaliteit en vakbekwaamheid hoog in het vaandel heeft. Ook hij moet mee doen met de onderwijsvernieuwing, er is geen ontkomen aan. Verbijsterd aanschouwt hij de gevolgen. Neutraal blijven is niet meer mogelijk. Uiteindelijk neemt hij stelling. En dat wordt hem niet in dank afgenomen. Geen les meer beschrijft de tragiek van het moderne onderwijs waarin managementtaal overheerst en iedereen zich ingraaft in zijn eigen waarheid. Ondanks alle goede bedoelingen, overheerst de lethargie en weet niemand de neerwaartse spiraal te doorbreken.

Heel herkenbaar schetst deze roman de gang van zaken op een ROC. Maar misschien beschrijft Geen les meer wel de problemen in álle grote organisaties.


Ik heb het boek nog niet gelezen, maar trof een recensie aan op het literaire weblog Tzum. Als literair werk wordt het boek van Marcel de Jong gekraakt, maar als pamflet dat misstanden aan de kaak stelt, positief beoordeeld. 

Het boek ga ik zeker lezen; ik ben tenslotte ervaringsdeskundige (ik werkte 25 jaar in het mbo). Maar afgezien van mijn oordeel over deze roman kan ik al wel zeggen dat ik blij ben dat ik nu op een school - in het voortgezet onderwijs - werk waar ik nog 'gewoon' les kan geven (zie een eerder bericht op dit weblog:
Gewoon lesgeven).

Zie ook: Nationale Boekenblog, het weblog over Geen les meer van Marcel de Jong en de website van BON (Beter Onderwijs Nederland).

Marcel de Jong – Geen les meer. Passage, Groningen, 250 blz. €17,90.
In Winschoten was het uitverkocht; ik heb het inmiddels besteld. Als ik het gelezen heb, plaats ik misschien wel een recensie op dit weblog. (Deze staat er inmiddels op.)

zondag 11 december 2011

Wat blijft

Nou vooruit, nog een gedicht waarin het 'stroomt' (en 'blijft'). Het maakt deel uit van de gedichtenroute 'Poëzie in Steen' in de binnenstad van Wijk bij Duurstede. Met onder meer gedichten van Drs. P., Gerrit Achterberg, Simon Vestdijk, Irene van Lippe Biesterfeld, Mia Liedekerken, Dick Bruna, Toon Hermans en Diane Butterman.

Het gedicht is in rood Indiaas marmer gehouwen door beeldhouwer Stef Stokhof de Jong en bevindt zich in de gevel van het (voormalige) Theater Rondeel (een verbouwde stadsboerderij) in het Kokkestraatje. Het vers heb ik eind jaren negentig speciaal geschreven voor het theatertje, met een verwijzing naar de vroegere functie van het gebouw. 

Zie ook: Wat blijft
Alle gedichten van 'Poëzie in Steen' zijn te zien op de website van Wijk Online. Klik op de homepage in het linker menu op 'Wijks Fotoalbum' en daarna (rechts onderaan) op 'Poëzie in Steen'. Klik vervolgens op een van de afbeeldingen.

De gedichten zijn gebundeld in 'Poëzie in Steen',
met een voorwoord door Wim Hazeu.
Uitgave: Stichting Kunsthuys by Duurstede / De Prom, Baarn, 1999

Alles blijft

'Stroom' is het thema van Gedichtendag 2012. De spreuk 'Panta rhei' ('Alles stroomt') van - vermoedelijk - Heraclitus speelt een belangrijke rol in het gedicht 'Alles blijft' van Gerrit Komrij.



Alles blijft

Daar stond een muur die ik heb aangeraakt.
De muur werd afgebroken. Van het puin
Werd verderop een fundament gemaakt.
Ik plantte een fruitboom in mijn oude tuin.

Die werd geasfalteerd. Vijf meter diep
Houdt zich een wortelstronk nog grommend koest.
Vijf eeuwen lang desnoods. De Spaanse griep
Landt ooit op Mars omdat ik heb gehoest.

Er was een vriend aan wie ik heb geschreven.
Een rots waar ik mijn naam in heb gekerfd.
Je bent een deel van alles bij je leven
En alles blijft bestaan wanneer je sterft.

Gerrit Komrij

Uit: Alle gedichten tot gisteren, De Bezige Bij, Amsterdam 2004

zaterdag 10 december 2011

Poëziewedstrijd - Gedichtendag


Op donderdag 26 januari 2012 is het Gedichtendag, hét Poëziefeest van Nederland en Vlaanderen. Rotary Stadskanaal organiseert ook nu weer een aantal activiteiten. In Theater Geert Teis in Stadskanaal vindt dan bijvoorbeeld de Muzikale Avond van het Gedicht plaats. Dana Winner en Erwin de Vries treden op, samen met de Koninklijke Militaire Kapel 'Johan Friso'. 

Op deze avond wordt ook de winnaar (gekozen door het publiek) bekend gemaakt van de Poëziewedstrijd voor scholieren. Zijn of haar sonnet wordt op muziek gezet en bij de volgende editie van de Muzikale Avond van het Gedicht professioneel gezongen en begeleid.

Voor nadere informatie zie:
Poëziewedstrijd
Gedichtendag
Muzikale Avond van het Gedicht

dinsdag 6 december 2011

Growing older

Growing older isn’t easy today
It isn’t easy to see the years go by
but you can better wear a smile
instead of crying all the time

Harry M.

Verzamelen voor het Centraal Museum
Oud-collega Rian vierde afgelopen zondag zijn 60e verjaardag op een wel zeer originele wijze. Met bovenstaand motto nodigde hij zijn familie en vrienden uit voor een bezoek aan het Centraal Museum in Utrecht. Hier vindt (tot 11 maart 2012) een bijzondere expositie plaats over de legendarische Drentse bluesgroep Cuby + Blizzards. Als verzamelaar had Rian 210 items in bruikleen gegeven. Ook uit het onlangs opgerichte, maar 's winters gesloten C+B Museum in Grolloo was het een en ander overgekomen, onder andere het originele drumstel van Hans Waterman. 

Het originele drumstel van Hans Waterman
De nostalgie vierde zondag hoogtij. Niet alleen bij het horen van 'Window of my eyes' en het tastbaar worden van mijn herinneringen aan de Puch en de jukebox; onderweg naar de expositie (in de kapel), passeerde ik ook het roemruchte 'Utrechtse schip'.  Het rook nog net zo als toen ik me daar als Utrechts jochie aan vergaapte.    

'C+B' in de kroeg
Het was een geweldige middag, met daarna een genoeglijk samenzijn in Lokaal Negen, een sfeervol etablissement aan de Trans, waar ons een drankje en een voortreffelijk buffet werd aangeboden. Samen met andere oud-collega's uit Utrecht als Edward, Leo, Arie en Martin haalden we herinneringen op aan vervlogen tijden en probeerden we en passant alsnog de ondoorgrondelijke zieleroerselen van onze toenmalige directeur te ontrafelen...   
Harry Muskee leest 'The Big Sleep' voor (1997).
Rian bood ik een weekend in Zuidoost-Groningen aan, met onder meer een bezoek aan het voor hem nog onbekende Theater van de Natuur in Sellingen, waar in de tweede trede van de gedichtentrap een tekst van Harry Muskee is gebeiteld: 'The Big Sleep'.           


 THE BIG SLEEP

NATURE’S GONNA CHANGE
SO I GIVE IT TO YOU STRAIGHT FACE
YOU BETTER WATCH YOUR STEPS
TIME IS RUNNING OUT AT LAST
NATURAL SOURCES BEGINNIN’ TO FADE
THEY CAN NEVER BE REPLACED
BUT YOU KEEP DIGGING IN THE GROUND
TILL THERE’S NOTHING TO BE FOUND
BUT I WISH YOUR WELL IN YOUR BIG SLEEP
WHERE YOU MAY DREAM WHAT YOU BELIEVE
WISH YOU WELL IN YOUR BIG SLEEP
AND MAYBE YOU’RE HAPPY

HARRY MUSKEE

Luister en kijk hier naar een optreden
van Harry Muskee (1941 - 2011) en band:
'Window of my eyes'.
(dubbelklik eventueel op het beeld om dit te vergroten)

maandag 14 november 2011

"Een onthullend portret van de rouw"


"Een onthullend portret van de rouw, dat heb ik beoogd", zei Connie Palmen gisteren in ForumImages in Groningen. Samen met enkele collega's Nederlands woonde ik een interview met haar bij in het kader van het prozafestival Het Grote Gebeuren. Haar net verschenen Logboek van een onbarmhartig jaar, over de rouw om haar vorig jaar overleden man Hans van Mierlo was natuurlijk het gespreksonderwerp.

Vilein
"Waarom moeten zoveel privézaken openbaar?", vroeg Volkskrantjournalist Greta Riemersma, die haar interviewde. "Je kunt niet over de dood, over de rouw schrijven als je niet over de liefde schrijft", zei Palmen. Het persoonlijke hoort er wat haar betreft ook bij, net als bij schrijvers als Philip Roth, "die al lang de Nobelprijs had moeten hebben".
De kritiek van recensent Elsbeth Etty ("Is het narcisme, of verregaand egoïsme?") en columnist Youp van 't Hek ("Ik weet nu dingen die ik niet wil weten") in de NRC wees ze resoluut en vilein van de hand. "Etty is grijs, ze verft haar haar alleen oranje, en ze zou als hoogleraar beter moeten weten", en "Van 't Hek is ijdel en dom".
Etty kreeg er tijdens het hele interview flink van langs. Op de vraag of ze ook twitterde en op Facebook zat, zei Palmen: "Dat is niks voor mij, zó egocentrisch en egoïstisch en de 'vrienden' die je daar hebt, zijn natuurlijk geen vrienden". Maar Etty was ook weer geen vijand. "Nee, een vijand moet toch minstens net zo intelligent zijn als ik".

Werkelijkheid en waarheid
Het was een boeiend interview, met een boeiende, bijzondere schrijfster, die rake dingen zei over de werkelijkheid die geen waarheid is.
"Dat mens is niet normaal", zei mijn schoonmoeder, toen ze hoorde dat ik naar een interview met Connie Palmen ging. Tijdens het interview beaamde Palmen dit volmondig: "Ik ben nooit normaal geweest".

 Nog een interview: Connie Palmen bij Pauw & Witteman

vrijdag 11 november 2011

Het Natuurlijk Beleven Van Kunst (HNBVK)

Via de natuur de weg vinden naar kunst en cultuur (vice versa). 

Bij het vak culturele kunstzinnige vorming (ckv) staat op de RSG Ter Apel dit jaar de natuur centraal. Eerder berichtte ik over de natuurbelevingstocht die alle leerlingen van havo-4 en vwo-4 onlangs maakten: De Kunst Van Natuurlijk Beleven (DKVNB).

Kruisbestuiving
Bij het ckv-onderdeel creatief schrijven behandel ik onder meer verschillende versvormen, waarna leerlingen de opdracht krijgen om - geïnspireerd door de natuur - zelf gedichten, maar ook songteksten te schrijven. Op deze manier hoop ik dat ze - na De Kunst Van Natuurlijk Beleven - nu ervaren wat Het Natuurlijk Beleven Van Kunst  (HNBVK) betekent. Mijn collega's tekenen, muziek, fotografie, project en drama streven op hun terrein hetzelfde na. Elke leerling volgt (in kleine groepen) per jaar zes keer zes weken - één uur per week - de modules die vanuit de verschillende kunstdisciplines worden gegeven. Daarna vindt er tijdens projectdagen 'kruisbestuiving' plaats, uitmondend in sprankelende eindpresentaties in het Theater van de Natuur.

Weblog
Om mijn leerlingen creatief schrijven een podium te bieden, heb ik een speciaal weblog in de steigers gezet. De eerste pennenvruchten staan er al op!  Zie: CKV Creatief Schrijven RSG.

In naam van het volk

Deze week een themanummer van De Groene Amsterdammer: In naam van het volk. Met Henk en Ingrid, Occupy, het vmbo, volksverheffing, volksvermaak en volkswoede. En nog veel meer, onder andere prachtige cartoons van Milo. Lezen!

zondag 6 november 2011

PAPIEREN TZUM MOET BLIJVEN!


Onderstaand (fragment van het) bericht op de website van Tzum sloeg bij mij als trouwe abonnee van de papieren Tzum (tevens regelmatig bezoeker van de website) in als een bom.

Nog één nummer zal er verschijnen aan het eind van het jaar en dan stopt de papieren Tzum. De redactie, bestaande uit Roos Custers, Nick ter Wal en Coen Peppelenbos heeft dat afgelopen zondag besloten in de trein op weg naar de boekpresentatie van L.H. Wiener. Ter hoogte van Nijkerk viel het besluit. Met het laatste nummer erbij zullen er in totaal 56 verschenen zijn (waaronder enkele dubbelnummers).
Directe oorzaak van het opheffen van het blad is niet een onderling meningsverschil over de te volgen koers, want de Tzum heeft nooit een vastomlijnd programma gehad. De redactieleden hadden echter wel verschillende ambities. Zo wilde onderge-tekende (Coen Peppelenbos) zich meer richten op deze site. (...)
Doodzonde als de papieren Tzum verdwijnt! Is A.L. Snijders hier wel in gekend? En Arthur Japin? En wie neemt er nu zo’n besluit ter hoogte van een benepen, calvinistisch, met kranten dichtgeplakt gat als Nijkerk?
Natuurlijk gun ik iedereen nieuwe uitdagingen. De digitale Tzum is laatst op de Achterpagina van de NRC
 nog weer door Gerrit Komrij geroemd, dus dat je daar meer tijd in wilt stoppen, snap ik, maar laat Tzum met het Hollands Maandblad en nog enkele literaire doorzetters de kont tegen de krib gooien en niet alles wat van waarde en weerloos is in de buurt van nota bene Nijkerk door het toilet spoelen! Een papieren Tzum is onmisbaar, zeker in de trein! Hopelijk was het niet ook nog de Driek van Wissen-express waarin jullie dit onzalige besluit namen...
Er zijn toch wel anderen die het stokje van Coen c.s. willen overnemen? Ik val aan, volg mij!

Ik roep iedereen op om op de website van Tzum
te reageren op dit rampzalige bericht. Met maar één boodschap: De papieren Tzum moet blijven! 

Tussen droom en daad


 
Luister hier naar een voordracht.

HET HUWELIJK

Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.

Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.

Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.

Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.

Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.


Willem Elsschot (1882 - 1960)

Uit: Verzen, Brussel 1943

Hier een artikel van Maaike Meijer, hoogleraar cultural studies en Neerlandistiek aan de universiteit van Maastricht, over dit gedicht. Op de website van de Koninklijke Bibliotheek meer informatie over Willem Elsschot.
Een intrigerend filmpje ('Gedicht in beeld') over 'Het huwelijk' met muziek van Philip Glass. Kijk hier naar een surrealistische verfilming van het gedicht door studenten van de RuG.
Singer/songwriter Peter de Jonge zette het gedicht op muziek en zingt het, zichzelf begeleidend op de gitaar.

vrijdag 4 november 2011

De mond gesnoerd

Mooi voorbeeld voor mijn leerlingen hoe het niet moet als je debatteert: staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten snoert tijdens een debat over het persoonsgebonden budget (pgb) de voorzitter van de commissie letterlijk de mond. Ongehoord.
Ook ongehoord is trouwens het beleid dat deze oud-verpleeghuisarts verdedigt. En onbegrijpelijk. Maar ja, ze is ook van het CDA. Een vernieu-wingscommissie onder leiding van tv-theoloog Jacobine Geel predikt weliswaar meer compassie, maar ook nu weer staan er tussen droom en daad wetten in de weg en praktische bezwaren...


Lees hier een column - van Jean-Pierre Geelen - die vandaag in de Volkskrant stond, over de media-optredens van een collega-staatssecretaris van Veldhuijzen van Zanten, CDA'er Henk Bleker.

donderdag 3 november 2011

Ederveenzaamheid

Arjan Ederveen, vooral bekend van Theo en Thea en Kreatief met Kurk, heeft voor het eerst een soloprogramma gemaakt: Ederveenzaamheid. Over de eenzaamheid van de moderne mens, maar ook over politiek en het leven van alle dag. Ederveen speelt drie personages: de ambtenaar Wouter, diens vrouw Geurtje en journalist Ron de Rioolrat. Bastaardhond Stuk heeft ook een paar rollen. Zo kruipt deze, verkleed als Lassie, in de huid van de hond die mensen wil redden.

In dit filmpje kondigen Arjan Ederveen en Stuk de voorstelling aan die vanavond in première gaat in de Kleine Komedie in Amsterdam.


Klik hier voor een interview met Ederveen in het tv-programma
Pauw & Witteman. Aan het eind zingt hij een loflied op Stuk.

30 minuten
Arjan Ederveen maakte in de jaren negentig onder de titel 30 minuten
docudrama's voor de VPRO. Kijk hier naar de aflevering Fout in '45
waarin Albert Mol de rol van oude moeder speelde.

dinsdag 1 november 2011

Hou me vast

Gisteren op tv Hou me vast, een mooie documentaire over De Dijk, gezien. Onder meer over de opnamen die de band samen met soulzanger Solomon Burke maakte. De Dijk zou vorig jaar ook samen met hem optreden in Paradiso. Een paar dagen voor het concert overleed hij echter bij aankomst op Schiphol.

  Video van de studio-opname van het nummer Hold on tight
op de gelijknamige cd van Solomon Burke en De Dijk. 
Klik hier voor de website van De Dijk.

Van God los

Spotprent in Trouw van 31 oktober 2011

Het CDA is van God los. Vooral door met de PVV te heulen, verloochent de partij steeds vaker de bijbelse waarden en normen.

Op het zaterdag gehouden CDA-congres werd de leden die nog wel geloven in barmhartigheid en naastenliefde, weer eens een rad voor ogen gedraaid. Het ging over Mauro, een totaal verwesterde asielzoeker, die dankzij zijn pleegouders een toekomst in Nederland zou kunnen hebben. Maar aanvragen voor een verblijfsvergunning en adoptie werden door de overheid jarenlang getraineerd. En nu is Mauro achttien jaar en moet hij weg. Op het congres is met grote meerderheid een resolutie aangenomen waarin staat dat het huidige beleid niet strookt met de beginselen van de partij. Mogelijk probeert het intern sterk verdeelde CDA daarom met een onduidelijk studievisum voor Mauro vooral het eigen gezicht te redden en de ‘eenheid’ te bewaren.  

Ronduit walgelijk in dit drama was het optreden van CDA-staatssecretaris Henk Bleker, die afgelopen vrijdag in het tv-programma 'Pauw & Witteman' met verve de rol van Judas speelde. Hij schoof Mauro een briefje toe met de vraag of hij mee wilde naar de voetbalwedstrijd FC Twente – PSV. 'Mooi niet', was de reactie van Mauro. Natuurlijk. Eerst een kus krijgen en dan op het vliegtuig naar Angola gezet worden. God verdoeme het.

zondag 30 oktober 2011

Gestameld liedboek. Moedergetijden

Ik had me hun ouderdom anders voorgesteld. Over een jaar of twintig zouden ze oud zijn, zouden de rollen omgedraaid worden en wij het zijn die voor hen zorgen. Maar ineens staat hij voor de deur, hun ouderdom, en hij wil van geen wijken weten. Ik ruik hem in hun kleren, ze doen geen moeite meer zich dagelijks te verschonen, vrees ik - er zal een helpster moeten komen. Hoe zou hij het ook nog kunnen beredderen? De hele dag loopt ze achter hem aan. Zelfs op het toilet is hij amper nog alleen. Ze klampt zich aan hem vast. Altijd en overal galmt dat ene woord dat haar nog rest: Pa - steeds heser.

Is dit nu het leven, vraag ik me luidop af bij het ontbijt. Ja, dit is het leven, zegt Lieven. En we hebben het einde nog niet gezien.
Dit is niet het enige fragment uit Gestameld liedboek van de Vlaamse schrijver Erwin Mortier, dat me naar de keel grijpt. Het is wel een van die ontluisterende notities uit het boek die de aftakeling, de teloorgang en de totale machteloosheid van een moeder die aan Alzheimer lijdt doodeerlijk, maar daarom ook glashard beschrijft.

Het boek begint ook al niets verhullend:
Mijn moeder heeft me vandaag een stofbeurt gegeven, ze meende dat ik een meubel was. Misschien een ladekast of een oud fornuis. Ze ging met een helgeel doekje over de knopen in mijn hemd, naar mijn hals toe, wimpelde ermee rond mijn oren, stofte mijn kin af. Toen gaf ze een teken dat ik mijn mond moest openen - en propte daar de stoflap in en vergat ons.
Gestameld liedboek bestaat uit observaties, notities en gedichten, geschreven door de zoon van een vroeg dementerende moeder. Het is een ontroerend, maar ook confronterend getijdenboek over een onuitstaanbare ziekte. Maar tevens een literair meesterwerk.
Dat zitten,
dat zitten van haar,

naast me op de bank.

Dat zitten zonder iets,
en die stilte: een leeg
huis in de middag,

de kraan lekt.

Gestameld liedboek. Moedergetijden, door Erwin Mortier
De Bezige Bij, 2011

Klik hier voor de website van Erwin Mortier.
Op de site van Tzum o.a. een interview met Mortier
en een  recensie van Bart Temme.

vrijdag 28 oktober 2011

Haarst (5)

Volgens de overlevering heeft Harbert ten Have, de laatste boer die in
ons huis woonde, hier ooit een eikeltje in de grond gestopt.
Het is inmiddels een prachtige eik geworden. Hopelijk doorstaat
hij de herfststormen...
 

Haarst (4)

Rood met witte stippen...

Oogst (2)

Vanwege de regen moest het hakselen van de maïs
aan de Weikenweg - bij het Mussel Aa Kanaal - worden gestaakt.
Inmiddels breekt de zon weer door.



Weikenweg bij Harpel

dinsdag 18 oktober 2011

Gruin wordt broen

Haarst komt langsoam weer in t laand;
t gruin wordt broen doar aan de akkerraand.

maandag 17 oktober 2011

Baargen baiten

In het najaar verandert het overwegend vlakke platteland (!) van Westerwolde tijdelijk in een 'berglandschap'. Her en der werpen boeren dan bergen aardappelen en suikerbieten neer, die daar geduldig wachten op de 'campagne'.  Zo ook hier, bij het Mussel Aa Kanaal.

Baargen baiten


zaterdag 15 oktober 2011

De Kunst Van Natuurlijk Beleven (DKVNB)

Afgelopen dinsdag namen alle leerlingen uit havo-4 en vwo-4 van RSG Ter Apel deel aan een speciaal ckv-project: De Kunst Van Natuurlijk Beleven (DKVNB). Het is een project - in de Sellinger bossen bij het Theater van de Natuur - van Waterschap Hunze en Aa’s, Staatsbosbeheer, kunstenaar Adriaan Nette en de ckv-sectie van RSG Ter Apel. 
 
Kunstenaar Adriaan Nette verwelkomt een
groepje leerlingen aan de voet van de gedichtentrap
 in 'zijn' Theater van de Natuur.
Op de top van de heuvel, met uitzicht over het dal
van de Ruiten Aa.
Natuur en cultuur  
Het was een sombere, druilerige dag met veel motregen, maar soms ook hoosbuien. Toch waren er geen wanklanken, behalve dan die ene: "Meneer, het is onverantwoord om ons zonder regenpak het bos in te sturen!" Kennelijk deed ook de Blackberrry van deze leerling het niet meer, waardoor ze het weerbericht had gemist. Pas in het bos merkte ze dat het regende...  
In kleine groepen maakten de leerlingen een inspirerende tocht door het bos en langs het riviertje de Ruiten Aa. Onderweg moesten ze verschillende opdrachten uitvoeren. Ook kwamen ze op bepaalde plekken mensen tegen die hen aan het denken zetten over de natuur, maar ook over kunst, cultuur. Want natuur en cultuur ontmoetten elkaar hier. Onder andere bij de gedichtentrap van het Theater van de Natuur.
 
Adriaan Nette vertelt bevlogen over kunst, cultuur en natuur.
De oever van de Ruiten Aa
Voorstelling in Theater van de Natuur 
De natuur staat dit jaar centraal tijdens de ckv-lessen in h4/v4. Vanuit de onderdelen beeldende vorming, muziek, drama, fotografie, creatief schrijven en het project ‘De Verleiding’ wordt hier gedurende het hele jaar in modulen aandacht aan besteed. Geïnspireerd door de natuurbelevingstocht en de ckv-lessen wordt zo toegewerkt naar de eindpresentaties aan het einde van de cursus in het Theater van de Natuur. Dan worden door  leerlingen o.a. zelfgeschreven teksten gezongen/voorgedragen en korte theatervoorstellingen gegeven. Ook zal er een expositie zijn van door leerlingen gemaakte foto’s en land art.

Een van de muziekopdrachten bij Richard: Hoeveel vogels
hoor je steeds maar dezelfde muzikale zin zingen?
(Helaas waren er bij dit weer weinig vogels die van zich
lieten horen...) 
Boswachter Jan Dommerholt geeft een sprankelende
powerpointpresentatie in het donkere bos.
Hydrobiologie in de praktijk. Arno Folkers
 en Marlous Heemstra van Hunze en Aa's
 geven tekst en uitleg.
Tekenen bij Mieke: een schets maken onder de paraplu...
Maak een foto van jouw natuurbeleving...
Bij creatief schrijven (het ckv-onderdeel
dat ik zelf geef), moesten de leerlingen
haiku's schrijven.
Het groepje van Melissa schreef de volgende:
 Haiku

kijk langs de bomen
de wind waait, de regen drupt
mijn hart huilt ook mee


Hieronder de route van de natuurbelevingstocht.


Zie ook hier en daar. En de website van Hunze en Aa's.

zaterdag 8 oktober 2011

Tranströmer en Schubert


Tomas Tranströmer, de Nobelprijswinnaar voor Literatuur, schreef  onder meer Schubertiana, een magistraal muziekgedicht. Machteld Teekens maakte er een indringende film van, met foto's van Mieke Borgdorff. Alle aspecten van de poëtica van Tranströmer - het landelijke, het stedelijke, visioenen, mystiek, muziek - tref je hierin aan.
Literatuur, muziek, film en fotografie vormen samen een fascinerend nieuw kunstwerk met een haast adembenemende zeggingskracht.

Dubbelklik eventueel op het scherm om het beeld te vergroten.

Haarst (2)

Linde