woensdag 31 augustus 2011

Het onzegbare


(dGM - Turnhout - Belgium)

Hennie B. te U., bedankt voor deze prachtige kaart,
met een veelzeggende tekst over het onzegbare.

dinsdag 30 augustus 2011

Wiebertjes?

Angelika meldt mij dat er op haar beeldscherm in mijn teksten op dit weblog hier en daar 'wiebertjes' met daarin vraagtekens opduiken. Van iemand die meer verstand heeft van computers dan ik, begreep ik dat dit iets met een verouderde browser te maken zou kunnen hebben. Tot dusverre heb ik over dit verschijnsel verder geen meldingen binnen gekregen.

Fraai is het niet, dus als u hier ook last van heeft, laat het me dan weten (e-mail: taalschuur[apenstaartje]hetnet.nl). Dan doe ik alles wat in mijn bescheiden vermogen ligt om het op te lossen!

Angelika stuurde me deze foto van het verschijnsel:

klik eventueel op de afbeelding om deze te vergroten

maandag 29 augustus 2011

'Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt' (2)

Voor de liefhebbers hieronder het begin van de roman Bezonken rood van Jeroen Brouwers, waar het citaat 'Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt' uit afkomstig is.


Uit: Bezonken rood door Jeroen Brouwers, negende druk, januari 1987, Amsterdam, uitgeverij De Arbeiderspers


Bezonken rood kocht ik in 1987 toen ik in Lochem verbleef. Brouwers woonde daar destijds vlakbij, in het gehucht Exel. In zijn prachtige brievenboek Kroniek van een Karakter (deel 1, De Achterhoek) schrijft hij hierover. Bij boekhandel Van Someren & Ten Bosch in Zutphen kreeg ik bij de aankoop een boekenlegger cadeau met uitspraken van schrijvers. Ook daarop (zie hierboven) prijkte al het citaat uit Bezonken rood

'Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt'

Omdat ik geen behoefte heb aan geleuter (in de trant van 'is leuk', 'is niet leuk') en anonieme 'reaguurders', kunnen op dit weblog geen reacties onder de berichten worden achtergelaten. Sterker nog, iemand die wil reageren op een bericht moet zelfs de moeite nemen om mijn e-mailadres in te typen (ik haat namelijk ook spam). 'Langzame opmerkingen' vragen nu eenmaal ook om 'langzame', liefst weloverwogen reacties (al zijn spontane natuurlijk ook welkom!). En deze ontvang ik gelukkig ook. In toenemende mate zelfs.
 
Citaat uit 'Bezonken rood'. Handschrift van Jeroen Brouwers
Zoals van Frans Tijssen, die me - onderbouwd - enkele positief-kritische opmerkingen over mijn weblog mailde, waar ik iets aan heb. Zo vond hij de vormgeving mooi, maar soms wat overvloedig. Ook vond hij het nogal irritant dat als je een link aanklikt, mijn weblog verlaat. Hij bood me bovendien een oplossing aan (die ik nog ga uitproberen). Bemoedigend vond ik natuurlijk de openingszin van zijn e-mail: 'Bij toeval uw site ontdekt. Ik zal er vermoedelijk regelmatig vertoeven'.

Overbeboekt winkeltje
Verder schreef hij: 'Ik was onlangs in Antwerpen en bezocht daar een overbeboekt winkeltje waar Jeroen Brouwers met enige regelmaat komt. Hij heeft er ook zijn verjaardag gevierd, voor zover zijn omvang en die van de papieren voorraad elkaar duldden. Van de eigenaar, en vandaar dit zijpad, kreeg ik een ansichtkaart met daarop
Jeroen Brouwers
in handschrift het door u aangehaalde  "Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt". Mocht u een scan willen ontvangen, een wederwoord volstaat.' Fantastisch! Een mailtje volstond inderdaad en nog dezelfde dag ontving ik bijgaande afbeeldingen. Frans, hartelijk dank! De waarheid van het citaat van Brouwers is hiermee weer eens bewezen. 
 
Klik hier voor de site van het overbeboekte winkeltje Demian in Antwerpen.

zondag 28 augustus 2011

Ons Erfdeel


Vier keer per jaar ontvang ik hier in Noord-Nederland Ons Erfdeel. Het komt per post uit het Zuid-Belgische Ieper, bij die andere taalgrens.
'Vlaams-Nederlands cultureel tijdschrift' is de veel te bescheiden ondertitel. Elk kwartaal ontvang je namelijk een heel fraai vormgegeven boekwerkje van ruim 200 pagina's met een keur aan interessante artikelen over onder andere taal, literatuur, beeldende kunst en architectuur. Bovendien bevat het een portfolio met prachtige kleurenfoto's, veelal van beeldende kunst.

Max Havelaar
Bij het laatste nummer zit zelfs een bijlage waarin de schrijvers Dik van der Meulen, Christiaan Weijts, David Van Reybrouck en Ellen Ombre een brief schrijven aan Multatuli, de schrijver van Max Havelaar.
Kortom, een abonnement op Ons Erfdeel beveel ik van harte aan! Je kunt altijd eerst een proefnummer aanvragen (zie de website) en je laten overtuigen.

'En écoutant Schumann'
Een vrij nieuwe rubriek in Ons Erfdeel is 'Het oog van de dichter' door Anton Korteweg, dichter en oud-directeur van het Nederlands Letterkundig Museum te 's-Gravenhage. Hierin bespreekt hij gedichten in relatie tot schilderijen. In het augustusnummer van Ons Erfdeel is dit het sonnet 'En écoutant Schumann' van de Groninger dichter C.O. Jellema (1938-2003) die zich liet inspireren door het gelijknamige schilderij van Belgiës grootste symbolische schilder, Fernand Khnopff (1858-1921).

Luisterende hand
Korteweg: (...) "De eerste strofe maakt duidelijk dat het de dichter evenzeer als de schilder om de luisterende hand gaat. Maar anders dan de kunstenaar doet, laat Jellema de vrouw niet echt luisteren, althans de muziek niet tot haar doordringen, al wil ze dat wel. Ze wordt afgeleid door banale zaken en huiselijke besognes: de Kinderszenen gaan een ongewenst duet aan met haar maag en ze herinnert zich geschrokken de ongepoetste staat van haar bestek. Daarmee doet ze ook de man van de spelende hand onrecht: hij is in deze omstandigheden voor haar geen musicus, maar wordt gedegradeerd tot muzikant. Jellema laat zijn grootmoeder juist niet naar Schumann luisteren". (...) Hieronder schilderij en gedicht.
  
Fernand Khnopff, Luisterend naar muziek van Schumann, 1883, 101,5 x 116,5 cm, olieverf op doek. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel

En écoutant Schumann (Khnopff, Brussel)

Met ogen dicht vermoedelijk. Haar hand
die haar gezicht tot het profiel verhult
is van het luisteren veel meer vervuld
- tot schelp gewelfd; horen werd buitenkant -

dan onder 't donker haar haar hoofd. Zij spant
zich in. Muziek, die droefheid van geduld...
Gerommel in haar maag geeft zij de schuld
dat hem een woord ontluistert: muzikant. 

Zichtbaar (voor ons) de vingers van wie speelt,
handen, manchetten, wit zoals de toetsen
achter haar rug. - Er zijn. Bestaat dat wel? 

en droomt weg naar een ongehoorde bel.
Met schrik ziet zij: het zilver is vergeeld.
Morgen de meid zeggen het eerst te poetsen.

C.O. Jellema 

Uit: De toren van Snelson, Querido, Amsterdam, 1983
Luister en kijk naar een ontroerend mooie vertolking van Robert Schumanns Kinderszenen door pianolegende Vladimir Horowitz (1903-1989).

vrijdag 26 augustus 2011

In blui (11)


De zonnebloemen van Vincent van Gogh zijn wereldberoemd geworden. "Op de een of andere manier is de zonnebloem van mij", schreef hij aan zijn broer Theo. Klik hier voor meer informatie over de zonnebloemschilderijen op de website van het Van Gogh Museum.

In onze tuin gaan de zonnebloemen - eindelijk! - ook bloeien:





Gerhard Glück: 'Vincent klaut mal wieder die Sonnenblumen'
(met dank aan Hennie B. te U.)

maandag 15 augustus 2011

Toekomstmuziek

Gerhard Haderer: 'Stones/Beatles'
Van vriendin Hennie B. te U. ontving ik per post deze prachtige ansichtkaart (tegen zo'n zelfgeschreven kaart kan een e-card echt niet op!). Hennie, bedankt.
De kop van de gitarist op de voorgrond vertoont inderdaad veel overeenkomsten met die van mij (al ben ik nog niet grijs...). En ik teken ervoor om het straks op mijn oude dag in het verzorgingshuis nog zo vitaal voor de Beatles op te nemen. LET IT BE!

Luister hier naar Let it be van de Beatles (van de Stones zoek je zelf maar een filmpje op).

vrijdag 12 augustus 2011

In blui (10)


Allerlei. Voornamelijk wilde bloemen, o.a. koolzaad, teunisbloem,
springbalsemien, kattenstaart en kaasjeskruid.
  



dinsdag 9 augustus 2011

Hans Vlek

Hoewel ik niet verwachtte dat iemand ooit een gedicht over geraniums had geschreven, vond ik er uiteindelijk toch één. In de serie 'In blui' (8) plaatste ik laatst het ironische (sommigen zullen zeggen cynische) vers 'Geranium' van Hans Vlek (*1947). Omdat ik geen enkele bundel van hem bezit en nog slechts enkele andere verzen van hem in bloemlezingen vond, besloot ik via Boekwinkeltjes.nl Zwart op wit te bestellen. Dit is een bundeling uit 1970 van de eerder verschenen dichtbundels Anatomie voor moordenaars (1965), Iets eetbaars (1966), Een warm hemd voor de winter (1968) plus nog niet eerder gepubliceerde gedichten.

Zwart op wit
Enkele dagen later had ik Zwart op wit in handen. Heel opvallend was dat de vorige eigenaar in de inhoudsopgave uitgerekend achter het gedicht 'Geranium' een kruisje had geplaatst. Toeval bestaat niet. Bovendien had hij of zij een krantenknipsel uit 1987 voor in het boek gelegd, met daarop een foto van Vlek (zie hierboven) die ik nog niet eerder had gezien.
Hans Vlek - destijds geroemd omdat hij in schijnbaar alledaagse spreektaal gecompliceerde emoties wist weer te geven - is ten onrechte wat in de vergetelheid geraakt. Voor zover bekend woont de dichter/schilder nog in Spanje. In 2008 werd deze 'Shakespeare van de Nederlandse poëzie' uitgenodigd om tijdens Poetry International uit zijn werk voor te dragen. Een schrijnend verslag over dit 'optreden' is hier te lezen.

Juli 2016: Hans Vlek overleden. Zie Tzum

Hieronder nog een vers van Hans Vlek dat ook als gevelgedicht in
's-Hertogenbosch te bewonderen is. 
Hommage à qui
Als ik sterf dan
liefst zoals Sarah Bernhardt,
Theatraal, groots, ontroerend.
En dan weer opstaan
voor de bloemen.

Hans Vlek
Uit: Een warm hemd voor de winter (1968); later opgenomen in
Zwart op wit (1970) 

    

zaterdag 6 augustus 2011

Perforator

De boerderij van Staatsbosbeheer bij Ter Borg

De Atelierroute is inmiddels een begrip in Zuidoost-Groningen. Op geweldig mooie locaties tussen Sellingerbeetse en Ter Borg exposeren tientallen beeldende kunstenaars - dit weekend voor de vijfde keer - hun werk. In de boerderij van Staatsbosbeheer treedt bovendien enkele keren het ensemble Perforator op. Vandaag woonde ik een concert bij.
 
Perforator bestaat uit oud-leerlingen van de RSG Ter Apel; ik heb ze bijna allemaal in de klas gehad: Mark Schimmel (gitaar en zang), Gerald de Vrieze (mondharmonica, teksten), Edine van den Berg (cello), Jeanique van den Berg (viool, percussie) en Robert Lanting (toetsen en basgitaar). Deze enthousiaste jonge mensen spelen zeer gedreven een originele mengeling van blues, jazz en folk, en gebruiken zowel Nederlandstalige als Groninger teksten. De teksten en de muziek zijn van eigen hand. Het is meeslepende muziek met teksten die tot nadenken stemmen, maar een vrolijke noot ontbreekt zeker niet.
Perforator, met van links naar rechts: Gerald de Vrieze, Jeanique van den Berg,
Edine van den Berg, Mark Schimmel en Robert Lanting
Gerald de Vrieze leest een tekst over 'de tijd' voor.
Een aandachtig publiek
Robert Lanting (rechts) nu op basgitaar
Perforator bereidt nu een literair-muzikaal programma voor waarin de tijd centraal staat. Het plan is dat ik daar ook aan ga meewerken en dat lijkt me fantastisch! 


Een korte video-impressie van het optreden van Perforator in Ter Borg. Het is een van mijn eerste zelfgemaakte filmpjes (met een eenvoudig digitaal cameraatje) dus let maar niet op de (beeld)kwaliteit!

Nadere informatie over Perforator is o.a. te vinden op Hyves

donderdag 4 augustus 2011

Van de schoonheid en de troost


Als artistiek leider had de in mei overleden pianist Rian de Waal het programma van het Peter de Grote Festival nog samengesteld. In deze zomerweken vinden de concerten - op diverse locaties - plaats. Als een waardig muzikaal In Memoriam voor Rian de Waal.

Ter Apel
Vorige week stond in de Kanunnikenkerk in het Klooster van Ter Apel Franz Schubert centraal. Vier jonge musici - Floor le Coultre (viool), Elise ten Westenend (viool), Iteke Wijbenga (altviool) en Dana de Vries (cello) - speelden met volle overtuiging en aanstekelijk enthousiasme diens strijkkwartet in Es, terwijl Juan Zurutuza vijf liedtranscripties van Liszt uit 'Die Winterreise' subliem op de vleugel vertolkte.

Bourtange
Gisteren was in de kerk van Bourtange het thema 'Liszt en de dans'. Ook nu waren het weer jongeren, allen oud-leerling van Rian de Waal, die het concert - dit keer louter op piano - verzorgden. En hoe! Ilona Timchenko speelde heel ingetogen enkele polonaises, Olga Kozlova verdween bijna in de vleugel bij de Mephisto Waltz en Leo Svirsky staarde in de verte, terwijl zijn handen virtuoze wonderen verrichtten, onder andere bij de Mephisto Polka. Maar Juan Zurutuza, ook hier weer van de partij, maakte de allermeeste indruk met de Marsch der Kreuzritter uit 'Der Legende der heiligen Elisabeth'. Ik had nooit verwacht dat ik van een mars ontroerd zou raken, maar bij het thema van dit stuk sprongen de tranen me in de ogen.

Ja, dacht ik op de terugweg naar huis, dát is het: de  troost van schoonheid.


Het begin van het ontroerend mooie deel uit de Marsch der Kreuzritter van Franz Liszt
Er zijn nog enkele concerten in het kader van het Peter de Grote Festival. Klik hier voor nadere informatie (ook over het zeer aan te bevelen festival Musikalischer Sommer in Ostfriesland).

woensdag 3 augustus 2011

Jongerenliteratuurplein.nl

Tip in Trouw van vandaag: een nieuwe site over literatuur: http://www.jongerenliteratuurplein.nl/. Met handige informatie over schrijvers en hun boeken voor jongeren vanaf vijftien jaar. Ook vind je er interviews met schrijvers en leestips.

Wie nog meer informatie zoekt, kan o.a. terecht op de beproefde site http://www.literatuurplein.nl/. Zie overigens ook de literatuurlinks in de rechterkolom van mijn weblog.