zaterdag 27 december 2014

Tied vlaigt en doagen goan te gaauw

Met een variatie op de titel van Jean Pierre Rawies laatste dichtbundel ('De tijd vliegt, maar de dagen gaan te traag'), zette ik boven mijn eindwerkstuk voor de cursus Gronings: 'Tied vlaigt en doagen goan te gaauw'. Je moest je eigen levensverhaal op papier zetten.

De cursus volgde ik dit najaar in Stad. Het was een vervolg op 'Grunneger toal veur gevorderden' (al voel ik mij vaak nog een beginneling...). Ik heb er veel geleerd, alleen al doordat je tijdens de lesavonden Gronings moest spreken, ook in de pauzes.

Enige probleem was dat er werd onderwezen in de Hogelandster variant van het Gronings en die wijkt toch nogal eens af van het Westerwolds, waar je in plaats van nait bijvoorbeeld nich zegt.
 
Daarom heb ik de laatste lesavond Reint Meins (84) uit Weende geïnviteerd. Hij las in onvervalst Westerwolds enkele van zijn verhalen voor, lichtte een paar zelfgemaakte schilderijen toe en vertelde over zijn afwisselende leven als postbode in onze contreien.
 
Reint Meins vertelt.

Terra Westerwolda
Intussen vliegt de tijd. Je denkt dat je zeeën van tijd hebt als je met pensioen gaat. Maar dat is - althans bij mij - niet zo. Sinds september maak ik deel uit van de redactie van Terra Westerwolda, het prachtig vormgegeven tijdschrift van de Historische Vereniging Westerwolde en het Streekhistorisch Centrum Stadskanaal.
Voor het novembernummer interviewde ik de 96-jarige Willem ten Have, rustend boer, die in 1918 in de verbouwde boerderij waar ik nu woon, werd geboren. Mooie verhalen over het boerenleven van 'vrouger', maar ook over de school in Harpel, de werkverschaffing, werkpaarden en trekschuiten.
Door met mensen als Willem en Reint zo goed en zo kwaad als het gaat Gronings te praten, leer je veel!

 
'Groot interview' met Willem ten Have in Terra Westerwolda

Ter Apel zien en dan sterven
Voorpublicatie 'Ter Apel zien en dan sterven'
Over de kloosterwandeltocht die ik in oktober in Limburg maakte, berichtte ik al eerder.

Verder heb ik eindelijk mijn boek(je) over de Groninger jaren van dichter Kees Stip voltooid. Na de organisatie van het Kees Stipjaar in 2013, was dit nog een belofte die ik nu gestand doe. 'Ter Apel zien en dan sterven', luidt de titel. Het verschijnt in februari of maart 2015 bij uitgeverij Vliedorp uit Houwerzijl (nadere berichten volgen).

Terra Westerwolda gunde ik een (bescheiden) voorpublicatie. Het laatste nummer van dit blad is overigens nog verkrijgbaar bij boekhandels in Westerwolde (o.a. Primera Vlagtwedde) en bij het Streekhistorisch Centrum.

Marktpleinkerk
Orgel
Tja, en dan de muziek. Die schoot er de laatste jaren ook nogal bij in. In januari krijg ik - sinds vier jaar - weer kerkorgelles. Mijn 'hometrainer', een oud, elektronisch Johannusorgel (waar ik vooral ook het voetenwerk en het spelen op twee manualen op kan oefenen), is door de firma Kuipers uit Leens weer vakkundig speelklaar gemaakt en dagelijks probeer ik de coördinatie tussen handen en voeten zo soepel mogelijk te laten verlopen. Het blijft voor iemand die van jongs af aan piano speelt, lastig. En al die registers!
Ik verheug mij weer op de lessen van organist Wim Westerman. Op het Witte-orgel van de Marktpleinkerk in Winschoten. Fantastisch!


de 'hometrainer'
 Het Witte-orgel in de Marktpleinkerk te Winschoten
Cello
Zelfs mijn cello heb ik weer van het stof ontdaan. Dit instrument leerde ik bespelen tijdens mijn studententijd in Utrecht. Door allerlei omstandigheden, waaronder een 'carpaaltunnelsyndroom' in mijn rechterpols (waaraan ik uiteindelijk succesvol ben geopereerd), heb ik hem decennia niet bespeeld. Ik probeer het nu voorzichtig weer op te pakken. 
 
 cello met hond (in mand)

Het cellospel roept ook weer allerlei herinneringen op. Bijvoorbeeld aan mijn idool van toen, de beroemde Spaanse cellist Pablo (Pau) Casals (1876 - 1973). Hieronder een historische filmopname. Hij ontvangt hier uit handen van secretaris-generaal U-Thant in 1971 de UN Peace Medal. De hoogbejaarde Casals spreekt de vergadering op indrukwekkende wijze toe en speelt het door hem bewerkte Catalaanse lied 'El cant dels ocells'  ('Song of the birds'). Als protest tegen het Franco-regime. Inderdaad, de tijd vliegt...

Pablo  (Pau) Casals bij de Verenigde Naties
 
Hier nog een filmopname over 'Song of the birds'.

vrijdag 21 november 2014

Dom

Over het algemeen heb ik het niet zo op drones, maar eerlijk is eerlijk: deze hemelse beelden - met zo'n vliegende schotel gemaakt van de Dom in de stad waar ik opgroeide - zijn van een adembenemende schoonheid...


Zie ook: NOS

zondag 19 oktober 2014

Abdij Lilbosch. In de voetsporen van broeder Adriaan

Afgelopen week vertoefde ik in Abdij Lilbosch in Echt (Limburg). Een klooster van de cisterciënzers, met een grote boerderij. Ik had weer ingetekend op een door De Wandelmaat georganiseerd verblijf, waarbij het leven in het ritme van het klooster wordt gecombineerd met wandelingen in de omgeving.

Quo vadis?
Wat drijft me als buitenkerkelijke 'ietsist', opgevoed in de vrijzinnig hervormde traditie, toch elk jaar weer naar een klooster?
Ik begin het mezelf ook steeds vaker af te vragen. Het is in ieder geval niet het katholieke geloof. Ook al probeert de huidige paus een wat progressievere koers te varen, de rapportage van de bisschoppensynode biedt weinig hoop voor onder meer homo's. Het brave gezinnetje blijft toch de maatstaf. Vrouwen in het ambt? Geen sprake van, behalve dan hier en daar misschien op de werkvloer. Ook het celibaat staat nog steeds recht overeind. En als je dan net de als een weergaloze tirade geschreven roman Het hout van Jeroen Brouwers over de (seksuele) misdrijven en hypocrisie in de roomse kerk hebt gelezen, vraag je je toch af: Waar ga je heen? Wat zoek je daar?
 
Mystiek
Het is denk ik toch de hang naar mystiek, spiritualiteit (of hoe je het onbenoembare ook noemen wilt), maar ook de fascinatie voor wat die broeders en zusters beweegt, de overgave, de muziek, de stilte.
Misschien vooral de stilte, de bezinning en de onthaasting. Al kunnen lang niet alle gasten in het klooster meer zonder smartphone.

Adriaan Dikker
Voor mij was er nog een speciale reden om juist naar dit klooster te gaan. In de jaren negentig van de vorige eeuw was ik gemeenteraadslid voor GroenLinks in Wijk bij Duurstede. Een van mijn fractiegenoten was Adriaan Dikker. Een markante, gedreven man. Van oorsprong kolenboer, later makelaar. Was wethouder voor de KVP, maar stapte over naar de PPR dat opging in GroenLinks. Vader van een groot, katholiek gezin.
Hoewel hij een stuk ouder was dan ik, waren we maatjes. We stemden (in tegenstelling tot enkele andere GroenLinksers) allebei tegen de koopzondagen en Adriaan deed ook nog wel eens een moreel appèl op het college van B&W. Toen dit aan de gedoogsituatie van een paar woonwagenbewoners een eind wilde maken, sprak hij woorden die een grote indruk op me maakten: "Voorzitter, we moeten in dit geval genade voor recht laten gelden".  Zo was Adriaan. Integer, opkomend voor de zwakken. En de natuur.

 
Broeder Adriaan 
Toen hij begin 70 was (zijn vrouw was al overleden), besloot hij het klooster in te gaan. Hij was altijd katholiek gebleven en hield enorm van zingen. Gregoriaans. Hij ging naar Lilbosch, waar hij 'familiaris' werd, een broeder met wat meer vrijheden. Hij wilde tenslotte zijn kinderen en kleinkinderen nog wel eens ontmoeten. Ook bleef hij contacten onderhouden met de School voor Filosofie, waar hij ook docent was geweest. 

In 2001 (hij verbleef er toen al drie jaar) kregen we een brief van hem. Hij schreef onder meer: "Jullie kaart kwam onlangs weer boven water, de verhuiskaart van 15 oktober 1999 (we verhuisden toen naar Westerwolde). Zijn dat jeneverbessen, die donkere gevaarten voor de boerderij? Dan zijn ze flink uit de kluiten geschoten. Een week geleden heb ik een kleintje geplant in de kruidentuin die ik opnieuw aan het inrichten ben op basis van de ideeën van Hildegard von Bingen". Hij stuurde een boekje over de abdij mee en een foto (met toelichting) van de moestuin, waar hij ook veel in werkte:

 

Verwondering
Adriaan bleef tot 2004 in de abdij. Toen keerde hij terug naar Wijk bij Duurstede. Hij stierf een jaar later op 80-jarige leeftijd. Het spijt me nog altijd dat ik hem tijdens zijn verblijf in Echt nooit heb bezocht. Nu probeer ik het een beetje goed te maken door in de voetsporen van broeder Adriaan te treden. Ik tracht me een beeld te vormen van het leven dat hij hier leidde. Een leven van gebed, studie en koorzang, maar ook van arbeid, vooral in de kruidentuin, de moestuin en de boomgaard. Van wandelen en fietsen in de prachtige omgeving. Het paste bij Adriaan. Hij was ongetwijfeld een toegewijde, aimabele en wijze broeder. En zo zijn er meer kloosterbroeders en -zusters. Zij leren ons - gasten uit die voortjakkerende wereld - wat stilte is, bezinning, verwondering. Of je nou gelooft of niet.

Nooit heb ik andere leermeesters gehad dan eiken en beuken
 

 

 
 

 
 
Op pad
 
Over Adriaan Dikker zie ook Trouw en AD. Adriaan was ook de initiatiefnemer van de Hordenboomgaard in Wijk bij Duurstede.

zondag 17 augustus 2014

Sterren schitteren in Backemoor

Titelseite Programmheft 2014Afgelopen vrijdag woonden we in het kader van de Musikalischer Sommer in Ostfriesland een concert bij in het prachtige kerkje van Backemoor, niet ver van Leer. Hier traden de beroemde violist Philippe Graffin en zijn muzikale vrienden op. Het was een eindje rijden, maar dan heb je ook wat: een prachtig concert waarin de muzikale sterren stuk voor stuk schitterden.

Dimitri Ashkenazy op klarinet met de virtuoze Anna Magdalena Kokits (26!) op klavier openden met vier fraaie fantasiestukken van Niels Gade. Kokits was ook de spil in het kwintet in Es-Dur, opus 16 van Ludwig van Beethoven. Zeer harmonieus speelde zij, samen met Ashkenazy (klarinet), Martin Roos (hoorn), Akio Koyama (fagot) en Nathanael Amrany (hobo) deze inspirerende muziek.

Pianiste Anna Magdalena Kokits
Van een adembenemende schoonheid was het Concert voor piano, viool en strijkkwartet opus 21 van Ernest Chausson (1855-1899). Nu speelde Iwan König piano en Philippe Graffin viool. Het strijkkwartet bestond uit Franziska König (viool), Franz Chien (viool), Petra Wolff (altviool) en Christoph Otto Beyer (violoncello). Chausson, van wie ik nog nooit gehoord had, was voor mij een openbaring. Meeslepende, spannende, maar ook ontroerende muziek, geheel passend bij het culturele klimaat van het Fin de siècle.

Hier een uitvoering van het eerste deel van het Concert voor piano, viool en strijkkwartet van Ernest Chausson in de zaal van het Prins Claus Conservatorium in Groningen (2013). Met Roland Daugareil (viool), Anastasia Goldberg (piano), Romana Porumb and Kostas Malamis (viool), Sandor Antal (altviool) en Anne-Elise Thouvenin (cello).

Philippe Graffin en Iwan König speelden tenslotte met 'Tzigane' van Maurice Ravel de sterren van de hemel boven Backemoor.

woensdag 13 augustus 2014

Erbarme dich

Nog nooit heeft een Zomergast zo'n verpletterende indruk op me gemaakt als Reinbert de Leeuw afgelopen zondag. Een bevlogen, inspirerende musicus, componist én docent. En nota bene deze muzikale vernieuwer eindigt met de aria 'Erbarme dich' uit de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach. Reinbert de Leeuw: "Ja, het beroemdste stuk met de beroemdste aria. Groter cliché bestaat niet. Maar Bach komt het dichtste bij, ja bij wat, dat weet je ook niet eens... (...) De componist Mauricio Raúl Kagel zei: 'In Christus geloven we misschien niet allemaal, in Bach wel'. Het is verpletterend mooi."

Matthäus Passion: Aria 'Erbarme dich'. Damien Guillon, alt;  
Choir and Orchestra of Collegium Vocale Ghent o.l.v. Philippe Herreweghe 

 
Hier een recensie in de Volkskrant.

woensdag 23 juli 2014

Teken voor een kleinschalige gemeente Westerwolde!

Zes supergemeenten
De provincie Groningen wil van 23 min of meer kleinschalige gemeenten naar zes supergemeenten met zo’n 100.000 inwoners. De burgers en besturen van de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde willen echter niet fuseren met Pekela, Veendam en Stadskanaal (het provinciale plan). Zij willen wél samen met elkaar de gemeente Westerwolde gaan vormen, zo mogelijk uitgebreid met Onstwedde en omgeving (ca. 25.000 inwoners). Vlagtwedde en Bellingwedde passen wat natuur en cultuur betreft uitstekend bij elkaar en hebben inmiddels het Cittaslowkeurmerk verworven.


Theater van de Natuur aan de oever van de Ruiten Aa in Sellingen
Foto: Herman Janssen, Ter Apel
 
Provincie Groningen schoffeert inwoners en gemeentebesturen
Gedeputeerde Bote Wilpstra (nota bene van Democraten 66!) heeft de tegenstanders wel ‘gehoord’, maar niet naar hen geluisterd. Hij wil zijn plannen coûte que coûte doorzetten. Wij als Westerwolders pikken dat niet. Help ons in de strijd en teken de petitie! Er zijn twee versies: één voor inwoners van de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde en één voor mensen die elders wonen, maar Westerwolde een warm hart toe dragen.

Kijk hier naar een filmpje over de gemeente
Westerwolde in oprichting
 
Teken! Klik hier: http://expeditiewesterwolde.com/

Bij voorbaat hartelijk dank!

Hans ter Heijden, Westerwolder in hart en nieren

Voor mijn pleidooi - onlangs in de Volkskrant -  klik hier.

donderdag 17 juli 2014

Ik heb n dreum

Vanaf mijn vierde vertoefde ik maar liefst 61 jaren in schoolgebouwen. Althans op doordeweekse dagen. Als kleuter, scholier, student, docent, decaan en in nog een aantal functies. Ik heb nog het krijt meegemaakt, de platen van Isings, de apen, noten en Miesen aan de muur, maar ook de schaalvergroting, het grote graaien van de 'boven ons gestelden' en de onvermijdelijke teloorgang van de Amarantis Onderwijsgroep.

Negen jaar geleden kwam ik weer 'thuis' op de regionale scholengemeenschap van Ter Apel. Kleinschalig, overzichtelijk. Hier gaf ik met veel plezier Nederlands en - als onderdeel van culturele kunstzinnige vorming (ckv) - creatief schrijven. Nu ben ik met pensioen. En t is goud zo.

met karikatuur en linosnede

In de grote, stijlvolle zaal van Hotel Boschhuis in Ter Apel werd op 3 juli op feestelijke wijze afscheid genomen van nog drie collega's en mij. Met acts, toespraken en muziek. Ook waren er cadeaus, onder meer een door collega tekenen Rob van Eek gemaakte karikatuur en een prachtige linosnede van het schoolgebouw van de RSG Ter Apel aan de Oude Weg, ook van zijn hand.

Zelf hield ik - in de vorm van een verhaaltje met als titel 'Ik heb n dreum' - een vurig pleidooi voor meer lesuren culturele kunstzinnige vorming en kunstonderwijs. Maak van de RSG een Cultuurschool! Het eindigde met de beroemde woorden van Barack Obama: 'Yes we can!'
 
'Yes we can!'

Natuurlijk bedankte ik iedereen voor de geweldige tijd. Mijn leerlingen waren echter vanzelfsprekend mijn belangrijkste inspiratiebron. Als eerbetoon aan mijn 'publiek' in al die jaren, droeg ik een gedicht voor van een van hen, Emiel Vrolijk. Hij schreef het ooit bij mij voor de Grunneger Schriefwedstried. Het schetst mijn nabije toekomst:

     Ik zit in de naacht
     te stoaren over de stille oetgestrekte velden;
     gitoar in de haand, hond an mien zai.
     Meziek moaken, mit de krekels en kikkers
     als mien ainegste luusteroars.
     En t is goud zo.

(Foto's: Bennie Kuipers, RSG Ter Apel)

donderdag 29 mei 2014

Quatuor pour la fin du temps

'Hommage aan Rian de Waal' luidde de titel van het programma dat op 25 mei jl. in concertboerderij 'Onder de linden' in Valthermond werd uitgevoerd. Precies drie jaar geleden overleed deze aimabele en virtuoze pianist, die samen met zijn vrouw, mezzosopraan Marion van den Akker, in het begin van deze eeuw in 'Onder de linden' een prachtige concertzaal realiseerde.

Eerbetoon
Marion van den Akker was er in geslaagd topmusici met wie De Waal had samengewerkt naar Valthermond te halen. Violist Moshe Hammer en klarinettist James Campbell waren speciaal uit Toronto en Bloomington naar de Veenkoloniën gekomen. Samen met nog twee dierbare collega's van Rian, Harro Ruijsenaars (cello) uit Zweden en pianist Paul Komen uit Groningen, speelden zij ontroerend mooi het onnavolgbare Quatuor pour la fin du temps van Olivier Messiaen. Dit was voor Rian de Waal het meest aangrijpende en gekoesterde kamermuziekwerk aller tijden. Een mooier eerbetoon was niet denkbaar.

Tijd
Quatuor pour la fin du temps werd op 15 januari 1941 voor 5000 Franse krijgsgevangenen uitgevoerd in een Duits krijgsgevangenenkamp in Polen. Het gaat over het einde der tijden, maar ook over de opheffing van het muzikale principe tijd. Messiaen hoopte op het einde van zijn gevangenschap, maar hij wilde met deze compositie vooral ook het begrip tijd onderzoeken en vooral het Nu vinden.
Jaren geleden hoorde ik deze muziek (in de serie Muzikale Zomer) al eens in de monnikenkerk van het klooster in Ter Apel. Ook toen maakte het stuk een verpletterende indruk.

Kijk en luister hier naar een uitvoering van 'Quatuor pour la fin du temps' door
Daniel Hope, viool, Patrick Messina, klarinet, Tatjana Vassiljeva, violoncello en
Nicolas Stavy, piano tijdens het Festival de Musique de Wissembourg in 2012.

Passie
Aan Messiaen werd tijdens het concert ook eer betoond. De jonge pianisten Maria Fatela López en Itxaso Etxeberria Jaurietta speelden respectievelijk Hommage à Messiaen van Toru Takemitsu en Tombeau de Messiaen van Jonathan Harvey. Beide composities geven een eigen invulling aan Messiaens klankwereld en werden met veel passie en een ongelofelijke techniek vertolkt.

Klik hier voor een toelichting op Quatuor pour la fin du temps

woensdag 16 april 2014

Oud salon


Jan van Nijlen: Oud salon
Dit is een radio-opname van enkele decennia oud. De achtergrondruis kan mogelijk storend werken, maar de tekst zelf wordt duidelijk gebracht. De naam van de dame die het gedicht leest is niet bekend.

maandag 24 maart 2014

Cultuurprijs Vlagtwedde

Zo'n tien dagen geleden ontving ik een brief van de gemeente Vlagtwedde met de mededeling dat ik was genomineerd voor de Cultuurprijs 2014. Met Kees Stip in mijn achterhoofd dacht ik: Geen punt.
Bij de bekendmaking  van de winnaar - gisteren in het Klooster van Ter Apel - door burgemeester Leontien Kompier, bleek echter dat ik met stip genomineerd was: ik had hem gewonnen! Met het prachtige kunstwerk van Marlies Heylmann en Jelle Leek in mijn handen, viel ik even stil. Uiteindelijk uitte ik mijn vreugde met enkele Groninger understatements: "t Kon minder. Is nait verkeerd." (Vertaling: Het is geweldig!).

Dagblad van het Noorden, 24 maart 2014

zondag 23 februari 2014

'trachtende mij iets te zeggen'

Leo Vroman  1915 - 2014

Dichter Leo Vroman is gisteren in zijn woonplaats Fort Worth (VS) overleden, 98 jaar oud. Behalve poëet was hij ook (toneel)schrijver, tekenaar en een vermaard bioloog en hematoloog. Hij studeerde biologie in Utrecht, waar hij bij studentenvereniging Unitas ook Kees Stip en Anton Koolhaas leerde kennen. Sinds 1947 woonde hij met zijn vrouw Tineke in de Verenigde Staten.
 
Kees Stip (rechts) en Leo Vroman converseren met elkaar in de pauze van de Nacht van de Poëzie in Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht. Beide oud-studiegenoten traden daar in 1994 op. De foto was te zien tijdens de expositie 'Nu en later is er hoop' t.g.v. het 100e geboortejaar van Kees Stip - vorig jaar - in de Oude Stelmakerij in Sellingen.

Vrede
Het bekendst werd Leo Vroman in Nederland als dichter, onder meer van het gedicht 'Vrede', in 1954 voor het eerst gepubliceerd in De Gids. Wie kent niet deze beroemde regels:
Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen
en herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen.

Leo Vroman

Tot het laatst toe bleef hij dichten. In elke aflevering van het literaire tijdschrift Hollands Maandblad stonden de laatste jaren wel enkele verzen van hem. Ik zocht ze altijd als eerste op. Uit het meest recente nummer (2014-1) hierbij de laatste twee strofen van een van zijn kort voor zijn dood geschreven gedichten:

WOENSDAG, 1 januari 2014
(.....)
en ik, mijn hart na zoveel jaren
trachtende mij iets te zeggen
komt ook vredig tot bedaren
en kan zich te slapen leggen.

Waar geen geruis meer wordt gehoord,
geen mensenstem en bovendien
geen gelaat meer is te zien 
groeit onze liefde voort.

Leo Vroman

Zie ook: De Volkskrant (met video), DBNL en De Groene

vrijdag 21 februari 2014

Onstwedde hoort ook bij Westerwolde

Dagblad van het Noorden, 21 februari 2014

Vlakbij mij in de buurt - in de gemeente Vlagtwedde - vinden vader en zoon Hesse dat als Bellingwedde en Vlagtwedde fuseren tot één gemeente Westerwolde (zij zijn ook voorstander van deze kleinschalige variant), Onstwedde er ook bij hoort. Zij plaatsten een bord in de tuin van Hesse sr., op de hoek van de Harpelerweg en de Weenderstraat bij de gehuchten Weende en Ellersinghuizen.

Onstwedde is nu nog een kern van de gemeente Stadskanaal, maar ligt inderdaad ook in de streek Westerwolde. Gehuchten als Höfte, Wessinghuizen, Smeerling en het adembenemend mooie Ter Wupping horen er dan vanzelfsprekend ook bij. We gaan ervoor!

maandag 17 februari 2014

Vindt Plasterk zijn Waterloo in Westerwolde?

Als burger wilde ik graag mijn bijdrage leveren in de strijd tegen de miserabele gemeentelijke herindelingsplannen in de provincie Groningen. Vandaag publiceerde de Volkskrant mijn artikel hierover.


de Volkskrant, 17 februari 2014

Zie ook de website van de Volkskrant

Eigenlijk louter (zeer) positieve reacties op dit artikel, uiteraard uit Westerwolde, maar ook elders blijk ik veel medestanders te hebben.
Een zure tweet van PvdA-wethouder Jan-Willem van de Kolk uit Stadskanaal had ik natuurlijk kunnen verwachten:
"Curieus is het zeker, dat opinieartikel van Hans ter Heijden in de Volkskrant... en bovendien gelardeerd met onzin en ver van wat nodig is". 
Tja... Gezien de enorme hoeveelheid kattebelletjes en kiekjes die hij rondtwittert, vraag ik me af of hij nog wel aan besturen toekomt. Het aardige is dat zijn SP-collega Hennie Hemmes uit Pekela (dat volgens de plannen ook samen moet met o.a. Stadskanaal en Veendam) een heel ander geluid laat horen: "Lezenswaardig!!"
Martijn Heeroma twittert:
"Als de eurofielen hun plannen doorzetten, is Nederland zometeen het Westerwolde van Europa." 
Zie onder meer ook: Westerwoldeblog, FacebookTwitter en Topsy.

zaterdag 1 februari 2014

Gedichtendag 2014 in Stadskanaal

Donderdag 30 januari was het Gedichtendag. In Nederland en Vlaanderen altijd de start van de Poëzieweek. Dit jaar is het thema 'verwondering'.

Poëzieavond
Deze keer was er helaas geen Poetry in Concert in Theater Geert Teis in Stadskanaal. Leerlingen van mij deden de afgelopen jaren altijd mee aan de sonnettenwedstrijd en de genomineerden droegen hun winnende verzen - begeleid door een orkest - voor in een afgeladen theater, waarna het publiek de winnaar koos. Harm Gelling vond - terecht - dat er toch iets moest gebeuren en organiseerde samen met de bibliotheek van Stadskanaal een Poëzieavond, waar dichters van diverse pluimage en uit verschillende windstreken - oud en jong - aan konden meedoen.
Freija Kruit draagt haar in het Engels en Nederlands geschreven gedichten voor.




'De grijsaard en de jongeling'
Inderdaad was het een zeer gemêleerd gezelschap dat zich in de hal van de bibliotheek verzamelde. Jammer dat er weinig jongeren waren. Van de scholen uit Stadskanaal deed geen enkele leerling mee, maar gelukkig had Freija Kruit, een van mijn leerlingen uit vwo-5 van de RSG Ter Apel, zich spontaan aangemeld. Samen met haar vertegenwoordigde ik onze school (de 'grijsaard en de jongeling' om met dichter Hendrik Marsman te spreken) en droegen wij allebei voor uit eigen werk.


Een dwarsfluitensemble van de Muziekschool Zuid-Groningen verzorgde de muzikale entr'actes.
Kronkels
Het was een avond met veel afwisseling, waarop zowel Nederlandstalige, Groningse als Engelse (Freija!) gedichten werden voorgelezen en zelfs gezongen. Manuel Claasen, die vorig jaar het Kees Stipdictee schreef en voordroeg, belichtte een kant van Simon Carmiggelt die velen niet kennen: hij declameerde - uit zijn hoofd - enkele prachtige gedichten van de schrijver, die vooral bekend werd door zijn 'Kronkels'. Kijk hier naar een opname van het optreden van Freija Kruit.
 
Freija krijgt - als jongste dichter - van organisator Harm Gelling een dichtbundel van Mirjam Van hee.

Goed nieuws: kleine school kan blijven bestaan

Gisterenmorgen was ik - samen met enkele collega's van de RSG Ter Apel - in het kader van de Nationale Voorleesdagen te gast op de St. Josephschool in Zandberg. Samen met de ruim 80 leerlingen ontbeten we in de gemeenschappelijke ruimte van de school, die tegenover de r.k. kerk van het deels Groningse, deels Drentse dorpje ligt. Het was een prachtige belevenis en voor mij alweer een bewijs dat ook basisscholen met minder dan 100 leerlingen bestaansrecht hebben. Van kleuter tot achtstegroeper zaten de leerlingen bij elkaar in één ruimte, waarin gebeden, gezongen, gebabbeld én natuurlijk gegeten werd!

Leerlingen en leraren van de St. Josephschool in Zandberg

Spinoza
Als voorlezers stelden wij ons voor. Toen een collega vertelde dat hij filosofie gaf en vroeg of iemand wist wat dit was, stak een leerling z'n vinger op en riep: "Spinoza!". Geweldig. Daarna las ik - als 'meester Hans' voor aan groep 5/6 van juf Tecla. Over nachtmerries, Griezelbussen én Vincent van Gogh. Applaus was mijn deel. Het was een piekervaring op een hartverwarmende school.  
Klik hier voor foto's van de happening.
 
Leerlingen huldigen hun juf (en directeur) Astrid bij haar 25-jarig jubileum in 2013

'Opheffen kleine school slaat de ziel uit het dorp'
Vorig jaar maakte ik mij o.a. in de Volkskrant kwaad over het voornemen om scholen met minder dan 100 leerlingen te sluiten. Vanmorgen las ik op NOS.nl dat het onzalige plan nu echt van tafel is. Kleine scholen met minder dan 100 leerlingen kunnen blijven bestaan en houden nu ook hun toeslag, waardoor ze niet meer gedwongen worden te fuseren. Met dank aan de 'gedogers' van het VVD-PvdA-kabinet: D66, ChristenUnie en SGP.

Proficiat!
Een mooiere bekroning van de Nationale Voorleesdagen kan ik mij niet wensen. St. Joseph en al die andere kleine scholen: proficiat!

woensdag 22 januari 2014

Groningen straks

Een visioen (ik heb ze vantevoren):
De gasbel heeft zijn laatste gas verloren. 
Een menigte staat op de Grote Markt 
en staart omlaag naar de Martinitoren.

Kees Stip

Uit: Groninger Kwatrijnen, Stad Groningen 
- 1991 - De Vier Seizoenen
  
 



















dinsdag 21 januari 2014

Moeder

  Cor ter Heijden - Beekman

* Velsen, 1 juni 1918   † Ede, 13 januari 2014

     Lieve moeder

     kijk, 
     ik weet het niet
     ik was nog nooit dood
     maar als je nou dood bent
     wat zie je dan
     wat zie jij nu wat ik niet zie
     want als de ogen zich sluiten
     en het zicht naar binnen keert
     waar ben ik dan
     en jij?
     en wij?

     kijk,
     als ik die foto pak
     die van ons huis aan de einder
     met Dora braaf zittend ervoor
     dan zie ik jou voor me
     zoals je daar naar keek
     je ogen
     je lieve woorden
     je verwondering 

     
     kijk,
     dat wel
     en de zon
     een rooie bal over de heide
     en de meeuw
     een vliegende vlek in de zon
     net als jij

     dan zie ik jou 
     
     dat wel

       (Bewerking die ik maakte van een gedicht van Bert Schierbeek)

Avondrood, Cor ter Heijden-Beekman, april 2005, aquarel

donderdag 9 januari 2014

Wat unbidan we nu?


Soms gaat je leraarshart wat sneller slaan. Bijvoorbeeld als je een e-mailtje krijgt van een oud-leerling die je drie jaar geleden in de eindexamenklas havo Nederlands gaf. En dan nog wel over 'olla vogala'... Geweldig! 

Van: Marleen
Verzonden: woensdag 8 januari 2014 21.58
Aan: Heijden ter H.J.
Onderwerp: Hebban olla vogala...

Dag meneer Ter Heijden,

Ik weet niet of u nog werkzaam bent bij de RSG Ter Apel, maar wie niet waagt…

Gisteren moest ik in ieder geval denken aan u toen ik keek naar De Wereld Draait Door. 
De zin ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu, wat unbidan we nu?’ is in ieder geval uit uw Nederlandse lessen blijven hangen!


Ik wens u een goed 2014!

Met vriendelijke groeten,
 

Marleen